Commentaar: Voorstel Buma moedig, nuttig, maar niet uitvoerbaar
Moed kan CDA-leider Buma niet worden ontzegd. Met zijn opmerking dat er onder internationaal toezicht in Syrië veilige gebieden moeten worden gecreëerd probeert hij in ieder geval concreet te maken wat anderen vaak suggereren als oplossing voor het gigantische vluchtelingenvraagstuk. Dat hij daarbij ook zegt dat Nederland desnoods een actieve, eventueel militaire bijdrage moet leveren aan zo’n opvang is de uiterste consequentie waar velen niet aan willen of durven denken.
Natuurlijk zijn er direct allerlei bezwaren tegen het idee van Buma aan te voeren. Dat is niet moeilijk. Maar de CDA-voorman heeft gelijk dat er daardoor niets gebeurt. Partijen, de VVD voorop, roepen wel dat opvang in de eigen regio de beste oplossing is, maar ze vullen dit verder niet concreet in.
Iedereen beseft ook dat het inrichten van zogenoemde ”safe havens” alleen kan als de internationale gemeenschap zich daar daadwerkelijk voor inspant. De opvangplaatsen moeten gegarandeerd veilig zijn. Dat kan alleen als er een internationale troepenmacht aanwezig is.
Dat Nederland daaraan een bijdrage gaat leveren is geen wenkend perspectief. Maar het kan wel nodig zijn. Een oplossing voorstellen maar vervolgens niet meewerken aan de realisering daarvan omdat dit te gevaarlijk is, is laf.
Bovendien moet iedereen zich goed realiseren dat het van tweeën één is: óf in Syrië en omgeving iets doen, óf accepteren dat de vluchtelingenstroom naar Europa blijft aanhouden. Meer smaken zijn er niet.
Met dit alles is overigens niet gezegd dat het voorstel van Buma echt kans van slagen heeft. Behalve de bedenkingen die andere politieke partijen in ons land hebben, zijn er ook praktische bezwaren te noemen.
Het is immers een illusie te denken dat het inrichten en bewaken van de safe havens onder toezicht van de Verenigde Naties zal kunnen geschieden. Elk voorstel daartoe zal worden getorpedeerd door een veto van Rusland. En de gedachte dat het ”dan maar” moet worden gedaan onder supervisie van de Europese Unie is niet reëel. Waaraan ontleent de EU de autoriteit om op eigen initiatief dergelijke opvangplaatsen te creëren?
Daarnaast is een lastig probleem dat Assad in Syrië nog steeds een machtsfactor is. Was hij niet de man van wie veel westerse landen vonden en vinden dat hij het veld moet ruimen wil er in Syrië ooit een begin van vrede komen? Zonder Assad is het instellen van safe havens op dit moment onmogelijk.
Er zitten dus nogal wat haken en ogen aan de suggestie die Buma heeft gedaan. Toch is ze daarmee niet waardeloos. Door deze knuppel in het hoenderhok te gooien, heeft hij in ieder geval een belangrijke stoot gegeven aan het groeiend besef in Den Haag dat Nederland niet werkeloos kan blijven toezien in het conflict rond Syrië.
Langzamerhand bewegen ook andere partijen in de richting van een besluit om actief te gaan meehelpen bij het oplossen van dit conflict in het Midden-Oosten. Natuurlijk ziet ieder het risico van militaire deelname. Maar nietsdoen heeft ook een prijs. Een hoge prijs.