We leven in een samenleving die doordrenkt is van seksualiteit. Op tal van manieren worden we, gewild of ongewild, geconfronteerd met seks. Verregaander nog is dat de seksualisering van de samenleving ons denken beïnvloedt. Ons denken over huwelijk, relatievorming en seksualiteit staat op de helling.

In 2008 verscheen er een interessant boek over de pornoficatie van de samenleving, van de hand van Myrthe Hilkens. Ze gaf haar boek een veelzeggende titel mee: ”McSex”. Deze titel verwoordt treffend de manier waarop er in Nederland over seksualiteit wordt gesproken. Seks is een consumptieartikel geworden, een snack. Het heet liefde, maar het is pure lust.

Ik ben er niet op uit om een klaagzang te zingen over deze grote boze wereld. Maar het is wel goed dat we onder ogen zien dat dit de wereld is waarin wij leven en waarin onze kinderen groot worden. Niets doen betekent dat dit de sfeer is die ze indrinken. Daarom is het zo belangrijk om daar tegenwicht aan te bieden.

Leugens

Ik ben ervan overtuigd dat wij en onze kinderen en jongeren overspoeld worden met leugens. Laten we eens een aantal van die leugens bespreken.

1. Seks is altijd leuk, het lukt altijd! De werkelijkheid is anders. De meeste stellen hebben ‘beginnersproblemen’. Vooral vrouwen kijken lang niet altijd positief terug op hun ‘eerste keer’. Seksualiteit vraagt om geduld, om afstemming. Seksualiteit is meer dan erotiek. Er is ook liefde voor nodig, échte liefde.

2. Vrouwen zijn slank, volmaakt en uitdagend. In (bijvoorbeeld) de reclame worden we geconfronteerd met het beeld van de perfecte vrouw met een volmaakt lichaam. Maar niemand vertelt dat er veel wordt gefotoshopt met reclames. Het volmaakte beeld van de perfecte vrouw is niet de werkelijkheid.

3. Man en vrouw vinden seks even lekker. Inderdaad, voor beiden kan seksualiteit een bron van vreugde zijn. Maar man en vrouw verschillen wel heel erg. Mannen zijn veel meer gericht op het lichamelijke aspect van seksualiteit. Mannen kunnen ook veel gemakkelijker tot een seksueel hoogtepunt komen. Voor vrouwen is het ervaren van genegenheid veel belangrijker. Man en vrouw verschillen, zo heeft de Heere hen gemaakt.

4. Seks gaat snel, hartstochtelijk en heftig. In een vlaag van intense hartstocht is het allemaal gebeurd. Dat beeld komt naar voren in videoclips en films. In werkelijkheid is er tijd nodig voor goede seksualiteit. Zoals je van een goede maaltijd pas echt geniet als je er de tijd voor neemt, zo is het ook met seksualiteit. Goede seksualiteit is niet snel en heftig, maar teder en liefdevol.

5. Genot staat voorop, maar over zaken zoals zelfbeheersing hoor je niemand. Echt genieten kan echter pas als er zelfbeheersing is. Seksuele verlangens kunnen niet op elk gewenst moment bevredigd worden. Man en vrouw hebben niet altijd evenveel verlangen naar seks. Dat vraagt om afstemming. Verschillen moeten worden overbrugd. Dit is één van de dingen die pornografie zo verleidelijk maakt. Een naakte vrouw op een pornosite zegt nooit nee. Ze is onbeperkt beschikbaar. Maar dat is niet de werkelijkheid!

6. Monogamie is uitzonderlijk. Waar hoor je nu over het samen oud worden en elkaar levenslang trouw blijven? De Heere heeft in Zijn wijsheid één man en één vrouw bijeengebracht. Om elkaar trouw te zijn, om samen een hechte band op te bouwen. Ook op seksueel gebied. Je krijgt soms de indruk dat echtgenoten na een aantal jaren op elkaar uitgekeken raken. Dan lijkt de boodschap van de wereld om af te wisselen aantrekkelijk. In werkelijkheid is het echter mogelijk om, juist als je langer getrouwd bent, een intense liefdesrelatie met elkaar te hebben. Ook op seksueel gebied.

7. Seksuele vrijheid is echte vrijheid. Als je ontdekt wat bij jou past, als je geen dingen doet tegen je eigen zin, ga je een gelukkige seksuele carrière tegemoet. De werkelijkheid is echter dat een vrije seksuele moraal heel veel onvrijheid met zich meebrengt. Porno lijkt een ultieme vorm van vrijheid. Maar het is slavernij. Bovendien wordt je beeld van seksualiteit er zo door misvormd dat de drempel naar grensoverschrijdende seksualiteit veel lager wordt.

8. Homoseksualiteit is oké, zo luidt de boodschap die breed wordt uitgedragen. Homoseksualiteit of heteroseksualiteit: het maakt allemaal niet zo veel uit. Jij bent wie je bent en jij doet wat bij je past. Het Bijbelse denken en spreken over homoseksualiteit is in onze samenleving echt abnormaal geworden.

Met deze leugens worden wij én onze kinderen overspoeld!

Suggesties

Wat moeten wij doen om de gemeente en vooral de jongeren van de gemeente toe te rusten om rein te leven in een onreine wereld? Ik worstel met die vragen. Ik heb vanmiddag geen pasklaar antwoord. Er zijn namelijk geen gemakkelijke antwoorden te geven. Tegelijk zou ik ook niet willen dat we vanavond naar huis gaan en tegen elkaar zeggen: „’t Is toch allemaal wat.” En we gaan weer over tot de orde van de dag. Ik wil daarom een aantal suggesties doen.

1. In de eerste plaats: de seksualisering van de samenleving zegt ons veel over de geestelijke werkelijkheid waarin wij staan. De duivel wil koste wat het kost voorkomen dat u en ik, onze kinderen, onze gemeenteleden, bestraald worden met het licht van het Evangelie van Christus. Pornografie is een van de vurige pijlen van de vorst der duisternis. Hij richt ze in het bijzonder op de vernietiging van het christelijke huwelijk en het christelijke gezin. Wat een crisis kan het betekenen in het huwelijk als je ontdekt dat je man in de stille uurtjes op zolder porno zit te kijken! Hoeveel huwelijken zijn al niet vernield door hoererij, door seksuele onreinheid en seksverslaving.

Wij bevinden ons in een strijdperk. Laten we oog hebben voor de geestelijke werkelijkheid die schuilgaat achter wat wij zien. Die strijd moet gevoerd worden met geestelijke wapens. Dat is het eerste.

2. De Heilige Schrift bevat heel veel waardevol en concreet onderwijs over het onderwerp seksualiteit. Als de Bijbel daar zo open en eerlijk over spreekt, waarom zouden wij er dan over zwijgen?

De Bijbel spreekt positief over de gave van seksualiteit. Dat begint al bij de schepping. In het paradijs was er al seksualiteit! Ook op andere plaatsen in de Bijbel lezen we over de blijdschap om de seksuele omgang (zie bijvoorbeeld Pred. 9:9 en Spr. 5:18-19). Gods Woord reikt heel veel gelegenheden aan om te spreken over seksualiteit. Als we zien dat onze gezinnen en onze jongeren leven te midden van een onreine wereld, zouden we hen dan daartegenover niet confronteren met het frisse, heldere en heilzame onderwijs van Gods Woord?

3. In de derde plaats: seksuele vorming is nodig. Seksualiteit vraagt om aandacht. De leugens van onze verseksualiseerde samenleving moeten ontmaskerd worden. De leugen van porno moet blootgelegd worden. Jongeren moet de weg gewezen worden, bij het licht van de Bijbel. Laat gezin, school en kerk daarin ”drie handen op één buik” zijn. Kijk ook als kerk niet werkeloos toe!

4. Leer jongeren (en volwassenen) om rein te leven. Praten over seksualiteit is meer dan waarschuwen tegen ontsporingen. Is meer dan vertellen hoe het allemaal niet moet. Maar daar moeten we niet mee stoppen. Naar mijn diepe overtuiging is het de taak van school, kerk en gezin om jongeren heilig jaloers te maken op het dienen van de Heere. Om hen te wijzen op de rijkdom van een leven met Hem. Daar hoort ook bij dat je rein leeft op seksueel gebied. Dat de Heere Koning is op álle terreinen van het leven, ook op het gebied van de seksualiteit.

5. De seksualisering van de samenleving toont de noodzaak van pastorale zorg. Er zijn ook in uw gemeenten mannen die pornoverslaafd zijn. Er zijn mensen die vreemdgaan. Er zijn huwelijken die onder spanning staan omdat een van beiden leeft in seksuele onreinheid. Er zijn ook in uw gemeente mensen die worstelen met homofiele gevoelens. De vraag is: Waar kunnen zij terecht met hun vragen?

U bent geroepen om de kudde Gods te weiden. Bij dat weiden hoort ook dat u leidinggeeft aan zondaars die hopeloos vastzitten in de strikken van zonde en onreinheid. Dat u luistert naar de diepe worsteling van mensen die constateren dat ze homoseksueel gericht zijn.

Mensen die worstelen met geheimen waar ze zich diep voor schamen, stappen niet zomaar op iedereen af. Maar die willen weten dat hun geheim bij u veilig is. Die hebben nodig dat u naast hen gaat staan, dat u over hen bewogen bent. En ja, dan mag u zeker ook de zonde in alle ernst aanwijzen!

6. De seksualisering van de samenleving laat de noodzaak zien van Bijbelse en praktische toerusting op het gebied van huwelijk, opvoeding en gezin. Ik denk bijvoorbeeld aan huwelijkstoerusting of opvoedkringen waar –gewoon binnen de gemeente, of binnen de wijk– ouders elkaar ontmoeten en samen delen waar ze in de opvoeding tegenaan lopen. Juist de christelijke gemeente is een plaats waar al dit onderwijs gestalte kan krijgen.

7. Een gezond gezin. Gertjan van Zessen, een van de deskundigen op het gebied van seksverslaving, heeft eens de opvallende uitspraak gedaan: „Seksverslaving gaat niet over seks.” Mensen die willen breken met seksverslaving gaan vaak heel hard de strijd aan met bepaalde gedragingen. Toch zit daar vaak niet de sleutel tot echte innerlijke verandering. Seksuele zonden zijn namelijk een symptoom van innerlijke leegte. Seksverslaafden moeten leren om zinvolle relaties aan te gaan. Om als echtgenoot en vader hun verantwoordelijkheid te nemen. Om een gevende levenshouding te ontwikkelen. Om anders naar zichzelf te gaan kijken. Om niet weg te vluchten voor moeilijkheden. Om te gaan investeren in hun huwelijk en hun gezin. Enzovoorts. Het gaat er vooral om dat de richting van je leven verandert. Dat alle energie niet meer gaat zitten in seks, maar in andere goede, gezonde dingen.

Ik denk dat deze gedachtegang ook van toepassing is op omgaan met een verseksualiseerde samenleving. Seksualisering van de samenleving is een symptoom van innerlijke leegte. Pornografie is als het drinken van zout zeewater, je krijgt er alleen maar meer dorst van. Ik ben er diep van overtuigd dat we seksualisering niet alleen moeten bestrijden door heel veel over seksualiteit te gaan praten. Maar we moeten ook de leegte die daaronder zit, opvullen. Dan heb ik het over de boodschap van het Evangelie die gehoord moet worden, die binnen en buiten de kerk verkondigd moet worden.

Maar ik heb het ook over heel gewone dingen. Het ”gewone” gezonde gezin, gerichte aandacht voor je kinderen. Rust en stabiliteit in de gezinnen, huwelijken waar liefde woont, vaders die beschikbaar zijn, moeders die aanwezig zijn, tijd om over de dienst van de Heere te praten, aandacht voor het huiswerk, betrokkenheid bij familieaangelegenheden. Door al dit soort ”gewone” dingen ontvangen kinderen een veilige basis die hen sterkt in de strijd tegen seksuele verleidingen.

8. Een gezonde gemeente. We hebben gemeenten nodig die werkelijk een gemeenschap zijn. Waar de onderlinge liefde woont. Waar mensen worden gezien en met respect worden bejegend. Waar mensen worden ingeschakeld en het gevoel hebben: Ik hoor erbij, ik ben nodig! Een gemeente waar het verenigingsleven functioneert. Waar de behoeftigen worden geholpen. Waar het pastoraat functioneert naar Gods bedoeling.

Binnen zo’n gezonde gemeente kan het zeker zo zijn dat seksualiteit een gespreksthema is. Wat is het goed als iemand bij zijn wijkouderling aanklopt om hulp vanwege seksverslaving. Wat is het waardevol dat een jong stel met een jv-voorzitter praat over grenzen in de verkeringstijd. Wat is het mooi om te horen dat jongens op de jeugdvereniging met elkaar praten over rein blijven tegenover vele verleidingen. Maar laat het praten over seksualiteit geen geïsoleerd thema worden, maar altijd staan binnen het kader van een gezond functionerende christelijke gemeente, een gemeenschap.

De auteur is regiomanager bij Stichting Vluchtheuvel. Dit artikel is een bewerking van de lezing die hij dinsdagmiddag gaf op de Haamstedeconferentie.

Beluister de lezing hier.