Eben Haëzer, onder aan afslag 17 van autosnelweg A6
LEMMER. Lemmer is een oud vissersdorp. Lemsters leefden van Zuiderzeevis, van scheepsbouw, touwslagerijen en nettenbreierijen. Noeste vissersarbeid maakte plaats voor vertier van toerisme en watersport. Ondertussen werd het kerkelijk steeds stiller.
In het centrum van Lemmer ligt het Streamkanaal, dat het Friese merengebied verbindt met het IJsselmeer, tjokvol met sloepen, bootjes en jachten. De zon schijnt. Lemmer is goedgemutst.
Een vrouw op leeftijd („nee, geen naam”) staat met een buggy bij de Lemstersluis. Of Lemmer kerkelijk is? „Vroeger wel, denk ik, nu niet meer. Ik ken geen mensen die naar de kerk gaan.”
Lemmer telt ruim 10.000 inwoners en heeft meer kerken dan je op het eerste oog zou denken. Een greep eruit: aan het Kerkhof in het centrum staat de prachtige hervormde kerk, volgend jaar 300 jaar oud. De gereformeerde kerk, aan de Nieuwburen, is inmiddels gesloten. Verder staat bij de Flevobrug de Levend Licht Kerk, een pinksterkerk, waar op zondagavond van tijd tot tijd „herstel- en genezingsdiensten” worden gehouden.
Lemmer telt ook een rooms-katholieke Willibrorduskerk, een baptistenkerk (de eerste gemeente van baptistenpredikant Orlando Bottenbley), een kerk van het Apostolisch Genootschap en ook nog een nieuw-apostolische kerk. De gereformeerde gemeente te Lemmer werd in 2002 opgeheven.
Onder aan afslag 17 van de autosnelweg A6 staat gebouw Eben-Haëzer, in gebruik bij de protestantse gemeente van bijzondere aard op gereformeerde grondslag. Rond Eben-Haëzer staan een restaurant van McDonald’s, een vestiging van een Saab- en Volvo-dealer en het Zuyderzee College.
Ouderling-kerkrentmeester M. Alblas (71) laat het gebouw zien. Aan de kapstok in de hal hangen een paar dameshoeden. De hal is begin 2012 uitgebreid, zegt Alblas. „Eben-Haëzer is een streekgemeente. Na afloop van de kerkdiensten wordt er veel nagepraat, want de gemeenteleden zien elkaar doordeweeks weinig.”
Kerkgangers komen uit de wijde omtrek van de Zuidwesthoek, uit Sneek en Heerenveen, tot aan het polderdorp Nagele. „Hier in Gaasterland moet je de reformatorische prediking met een lampje zoeken. Wij behoren tot de Gereformeerde Bond, gebruiken de Herziene Statenvertaling, maar we zingen niet-ritmisch, vooralsnog niet-ritmisch.”
De kerkzaal wacht in stilte de dagen af, totdat het weer zondag is. „Op zondagmorgen is de kerk vol. Dan zijn er zo’n 140 bezoekers. ’s Avonds zien we nog de helft daarvan. Maar in de zomerperioden zit het tweemaal propvol. Dan weten we soms niet waar we de mensen laten moeten.”
Achter in de zaal staat een elektronisch Eminent-orgel. „In 2002 hebben we brand gehad. Er stond toen naast de kansel een pijporgel. Waarschijnlijk is daar kortsluiting ontstaan, waarna de kerkzaal totaal is uitgebrand.”
De geschiedenis van Eben- Haëzer gaat terug tot het jaar 1992. De eerste bijeenkomsten werden gehouden in het dorpshuis in het nabijgelegen Follega. Daar kwamen op paaszondag zo’n dertig, veertig mensen bijeen. De instituering vond plaats in 2009. Per oktober wordt ds. J. Harteman uit Kampen consulent.
Kerkelijk leven in Lemmer is verwaterd
Het Friese dorp Lemmer behoort tot de gemeente De Friese Meren. Lemmer ligt zowel aan het IJsselmeer als aan de Friese meren en is een van Frieslands bekendste watersportplaatsen. Inwoners van Lemmer worden Lemsters genoemd. Vele jaren was Lemmer een van de belangrijkste vissersplaatsen van Nederland, mede dankzij zijn grote vloot. Met de komst van Flevoland en de Afsluitdijk kwam daaraan een einde. Lemmer trekt veel nieuwe inwoners vanuit de Randstad, omdat Amsterdam bijvoorbeeld op slechts één uur rijafstand ligt. Mede daardoor is het kerkelijk karakter van het dorp verwaterd.
zomerserie
Geloven rond de Zuiderzee
Welke rol speelt religie in plaatsen rond de voormalige Zuiderzee? In acht reportages proeft de redactie de sfeer in steden en dorpen die tegenwoordig aan binnenmeren liggen. Vandaag deel 7: Lemmer. Volgende week deel 8 (slot): Workum.
