Het verlies van banen is een gevolg van de implosie van de ”hyperboom” van de jaren negentig plus de daaropvolgende recessie. Nu de economie weer aantrekt, gaat dat niet gepaard met een navenante groei van de werkgelegenheid. Het economisch beleid van de Republikeinse regering faalt dus volgens de Democraten en zij vallen president Bush hier dagelijks op aan.

Zij hopen dat verontruste kiezers -bezorgd over de veiligheid van hun eigen baan- hen zullen helpen om Bush in november uit het Witte Huis te verjagen. Eén aspect van dit banenverlies krijgt de laatste tijd veel aandacht, namelijk het zogeheten ”outsourcing”, oftewel het uitbesteden van banen naar het buitenland waar de lonen lager zijn. Hierbij wordt bijvoorbeeld India genoemd, waarheen tal van technologiebanen verdwijnen. Het naburige Mexico trekt vooral veel industriebanen aan. Democratisch presidentskandidaat John Edwards heeft al gezegd dat hij -als hij president zou worden- de Nafta-vrijhandelsovereenkomst met Canada en Mexico zal herzien.

Sommige economen wijzen er echter op dat het niet zo ernstig is dat bepaald werk niet meer in de Verenigde Staten wordt gedaan. „Neem het voorbeeld van de röntgenologen in India die Amerikaanse röntgenfoto’s bestuderen voor een veel lager tarief dan hun collega’s hier. Dat maakt Amerikaanse ziekenhuizen en onze gezondheidszorg in het algemeen goedkoper. Daar is dus alles voor te zeggen”, aldus Gregory Mankiw onlangs tijdens een hoorzitting van de commissie financiën van het Huis van Afgevaardigden. Mankiw is de voorzitter van het college van economische adviseurs van president Bush.

De verontwaardiging over zijn opmerkingen was enorm. Het Witte Huis steunt de export van banen. Dat durfden zelfs de meest agressieve Democraten niet te beweren. Politiek dus een hoogst ongelukkige uitspraak, ook al was deze economisch juist. De Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Dennis Hastert, kritiseerde Mankiw en twee van zijn collega’s vonden dat de presidentiële adviseur onmiddellijk moest verdwijnen.

Is de situatie werkelijk zo dramatisch dat zulke oproepen zijn gerechtvaardigd? Een beknopte bestudering van de feiten vertelt een ander verhaal, ook al willen politici dat niet horen in dit verkiezingsjaar.

De dynamische Amerikaanse economie schrapt 2 miljoen banen per maand. Daar staat tegenover dat er maandelijks ook ongeveer 2 miljoen banen bij komen. Daniel Griswold van het Cato Research Institute in Washington: „Dit is een continu proces waarbij bedrijven er permanent op uit zijn om hun eigen werknemers efficiënter te gebruiken en om werk dat elders goedkoper gedaan kan worden, uit te besteden. Dat laatste is allang gaande in de industrie. Nu dat ook gebeurt in de dienstensector trekt men aan de bel. Feit is echter dat er relatief weinig banen naar bijvoorbeeld Azië verdwijnen. Daarbij gaat het meestal om laagbetaalde banen, waarvoor in de VS hoger betaalde banen terugkomen. Toegegeven, op termijn is dit voor mensen die hun baan verliezen natuurlijk pijnlijk.”

Verder wijst men erop dat het Bureau voor Arbeidsstatistiek van het ministerie voor Werkgelegenheid geen nauwkeurige cijfers presenteert over de werkgelegenheid. Jean Gillman van de grootste Amerikaanse organisatie voor het kleinbedrijf: „Het bureau telt de grote industriecategorieën, maar verwaarloost de sector kleine bedrijven en mensen die voor zichzelf werken. Neem bijvoorbeeld manicuursters. Het Bureau voor Arbeidsstatistiek telt 30.000 manicuursters in de VS. Maar er zijn volgens de officiële cijfers van de vijftig staten al 53.000 ”nail-salons” (nagelsalons) in ons land, waar meestal meer dan één persoon werkt. Het vakblad Nails schat het aantal manicuursters op 375.000. Dat is wel even een verschil.”

Daniel Griswold, nogmaals: „Electorale koorts en gebrek aan feitenkennis jutten deze discussie op. De werkloosheid bedraagt momenteel 5,6 procent van de werkende bevolking en is concreet waarschijnlijk lager. Dat is beslist niet zorgelijk, maar dat willen de Democraten niet weten. En Bush kan in dit verkiezingsjaar natuurlijk ook moeilijk zeggen dat dit percentage economisch heel aanvaardbaar is. De discussie gaat dus gewoon verder, zonder dat daarmee overigens ook maar één baan extra wordt gecreëerd.”