Als consumentenorganisatie heeft de ANWB wel enig recht van spreken, vindt Bolk. „Wij zijn onafhankelijk en altijd uit op voordeel voor onze leden. Dat uit zich in het geval van de aankoop van een auto met name rond onze autokeuringen. Onze leden krijgen daar een onafhankelijk advies. Meer dan eens kunnen wij potentiële kopers waarschuwen voor en afhouden van de aankoop van een auto met gebreken.”

Nog steeds ervaart Bolk dat bij de aanschaf van een auto de werkelijkheid uit het zicht verloren wordt. „Mensen hebben een beeld van de auto die ze hebben willen: merk, type, kleur en uitrusting. Dan gaan ze op zoek en komen ze negen auto’s tegen die aan de verwachting voldoen. Ze zijn alleen allemaal te duur. De tiende is precies wat ze zoeken en ook nog eens stukken goedkoper. En dan gaat het mis. Het verstand verliest het van de emotie en al snel staat de handtekening onder het koopcontract.”

Niet zelden blijkt na de aankoop dat er van alles mis is met de auto. „Er was een aanzienlijk prijsverschil, dat moet al te denken geven”, aldus Bolk. Om zulke teleurstellingen te voorkomen, adviseert de ANWB zijn leden altijd een aankoopkeuring uit te laten voeren. Eventuele gebreken komen dan aan het licht. „Niet altijd hoeft een garagehouder die bewust te hebben verzwegen”, relativeert de ANWB-manager autokeuringen. „Ook hij weet niet alles en kan volkomen ter goeder trouw handelen.” Het feit dat hij een auto wil laten keuren, geeft volgens Bolk al aan dat hij denkt dat het met de bewuste auto wel goed zit.

Vertrouwen
Die redenering geldt niet automatisch andersom. „Het geeft wel te denken als een garagehouder of autoverkoper een aankoopkeuring weigert. Die keuring heeft niets te maken met het vertrouwen van de klant in de garage. Dat zeggen verkopers nogal graag. Maar kennelijk is er iets te verbergen. Zeker als ook nog blijkt dat de auto niet staat geregistreerd in de Nationale Auto Pas (NAP). Er rest maar één oplossing: op naar het volgende autobedrijf.”

De NAP is een databank die alweer zo’n tien jaar actief is. In de database slaan Bovag-bedrijven en ANWB-keuringsstations bij elke keuring, reparatie- of onderhoudsbeurt de kilometerstand centraal op. Dat is ook nodig voor digitale kilometertellers, geeft de ANWB in een brochure aan. Deze zijn gewoon terug te draaien, al beweren de fabrikanten om het hardst van niet.

Overigens houdt niets de koper tegen de verkoper te vragen de kilometerstand te garanderen. Dit komt dan in het koopcontract. Blijkt de stand toch onjuist, dan heeft de klant goede juridische gronden om de verkoper aan te spreken. De koper moet in elk geval wel bedenken dat een gegarandeerd aantal kilometers -via NAP of contract- nog niets zegt over de toestand van de auto. Een auto van tien jaar oud met 20.000 échte kilometers op de teller kan er veel beroerder aan toe zijn dan een drie jaar oude wagen waarvan de kilometerteller op 150.000 staat. De laatste zijn vaak goed onderhouden lease-auto’s.

De inzet van lease-auto’s is er wellicht ook de oorzaak van het aantal particulier verkochte auto’s is gestegen, denkt een medewerker van de Bond van garagehouders, de Bovag. „Steeds meer bedrijven stellen een auto ter beschikking aan hun werknemers. Die moeten hun eigen auto verkopen.” De grotere onderlinge handel tussen particulieren heeft geen effect gehad op de voorraad bij de autobedrijven. Uit cijfers van de Bovag blijkt dat deze bedrijven vorig jaar zo’n 60.000 gebruikte auto’s minder op voorraad hadden dan in 2000.

Inruil
Omdat de verkoop van occasions vrijwel gelijk bleef, is de daling vooral toe te schrijven aan de verminderde inruil doordat de Bovag-bedrijven minder nieuwe auto’s verkochten (530.000 tegen 597.000). Daarnaast werkten de dealers bewust naar een kleiner aanbod toe om de rentekosten te drukken en de prijzen scherp te houden, aldus de Bovag.

Al met al staan er bij de aangesloten bedrijven nog bijna 362.000 auto’s te koop. Daar moet er voor elke koper wel eentje bijzitten waar het hart sneller van gaat kloppen. Helemaal rationeel wordt deze handel toch nooit.