De herdenking was door de lokale gemeenschap georganiseerd. Maar vrijdag kreeg de herdenking een zware politieke lading met vlagvertoon van de Volksrepubliek Donetsk en een toespraak van ‘rebellenpremier’ Aleksandr Zachartsjenko. Daarin zei Zachartsjenko dat Oekraïne verantwoordelijk is voor de ramp. Een dag eerder waren al ongeveer honderd gewapende rebellen naar Grabovo gekomen, naar eigen zeggen om de herdenking te beveiligen. Het gebied staat onder controle van de pro-Russische rebellen van Zachartsjenko.

Achter het monument wapperden vrijdag ook de vlaggen van de landen waar de slachtoffers vandaan kwamen. Danil (16) hield de Nederlandse vlag vast. De jongen vertelde dat de jeugdbeweging van de rebellen de manifestatie had georganiseerd en de vlaggen had verstrekt. Ook waren er spandoeken. Op eentje stond te lezen: ‘Kiev, stop met schieten’.

Na de speech van Zachartsjenko volgde een minuut stilte en werden 298 witte ballonnen opgelaten en bloemen gelegd. Behalve Zachartsjenko waren ook de politieke leider Denis Poesjilin en de hoge militair Edoeard Basoerin aanwezig.

Behalve de rebellenkopstukken waren er veel mensen uit de omgeving. Velen van hen hebben herinneringen aan de tragedie. Grabovo is het dorp waar vorig jaar grote stukken van de Boeing en veel van de 298 inzittenden neerkwamen.

De twee schoolkameraden Sergej en Vlad uit Grabovo waren toen nog maar vijftien. Ze zagen hoe brokstukken neervielen. Ondanks hun jonge leeftijd hielpen ze in de wijde omgeving zoeken naar lichaamsdelen en stukken van het vliegtuig. Ze denken dat ze nooit meer zullen kwijtraken wat ze hebben gezien. „Het zal voor altijd een litteken blijven.”

De 75-jarige Loedmila Rachimova uit Torez hoorde die dag de explosie. Ze vertelt dat ze niet alleen bidt voor de slachtoffers van de ramp, maar voor alle slachtoffers van de oorlog. Natalia uit Grabovo zegt: „We zijn nog steeds bedroefd dat de mensen hier zijn gestorven. Ze zijn nog steeds in onze gedachten.”