Brand roept angstbeelden op. Van slachtoffers, van grote schades. De gevolgen van een vuurzee kunnen desastreus zijn. Brandbeveiliging is daarom een punt dat hoog op de agenda staat. De 150 medewerkers van Aqua+ in Goor zijn gespecialiseerd in het ontwerpen en installeren van sprinklersystemen.

De vader van de huidige directeur-eigenaar Walhof besloot in het midden van de jaren zeventig de bestaande installateurstak -het familiebedrijf werd in 1895 opgericht- uit te breiden. „Sproeiers waren niet nieuw in die tijd, maar we hebben er uiteindelijk wel een aparte activiteit van gemaakt.”

Sprinklers hebben oude papieren. Het was de Amerikaan Henry S. Parmelee die in 1870 zijn pianofabriek voorzag van sproeikopjes. Sindsdien heeft deze manier van brandbeveiliging een hoge vlucht genomen. Wereldwijd worden naar schatting 70 miljoen sprinklers geïnstalleerd, in de Benelux zijn er dat zo’n 500.000.

Aqua+ is in Nederland met een jaaromzet van 20 miljoen euro marktleider. Ongeveer twintig aanbieders van sprinklersystemen bedienen zakelijk Nederland. Walhof: „Wij hebben zo’n beetje alle kennis en mogelijkheden in huis om het hele proces, van ontwerp tot en met installatie en onderhoud, zelf uit te voeren.” In de hoofdvestiging in Goor -Aqua+ heeft bijkantoren in Mijdrecht en Klazienaveen- ’spelen’ technisch geschoolde medewerkers met CAD-computerprogramma’s. „Er komt geen tekentafel meer bij kijken.” In de fabriek maken personeel en lasrobots vele meters leidingwerk pasklaar. Walhof: „Eenmaal op locatie moet alles in één keer op zijn plaats vallen. Dat werkt het gemakkelijkst.”

De voordelen van sprinklers ten opzichte van brandwerende muren zijn groot, vindt de directeur. „Ondernemers kunnen op die manier veel flexibeler met hun ruimte omgaan.” Het Bouwbesluit, met daarin de voorschriften ten aanzien van brandbeveiliging, biedt daarvoor veel mogelijkheden. Ook verzekeringstechnisch zijn de voordelen helder: „De premie ligt een stuk lager als er sprinklers zijn aangebracht.”

Het principe van een gemiddeld sproeikopje is -kort gezegd- eenvoudig. Een hittegevoelige ampul barst zodra de temperatuur boven de 68 graden uitkomt. Op dat moment is de weg voor het water vrij en begint het sproeiproces. Beelden van ’wolkbreuken’ in het hele bedrijfspand dringen zich op. Een misverstand, weet Walhof. „De sprinklers treden per stuk in werking. Breekt er in mijn kantoor brand uit, dan hoeven ze daar bij wijze van spreken in de fabriek niets van te merken.”

Onderzoek wees uit dat de kleine sproeiertjes tot grote prestaties in staat zijn. In 99 van de 100 gevallen is het vuur gedoofd voordat de brandweer ter plaatse is. In Nederland wordt 80 procent van de branden in panden waarin een sprinklerinstallatie is aangebracht, geblust door vijf of minder sproeiertjes. Het vuur komt -aldus TNO- meestal niet verder dan een oppervlak van 9 vierkante meter. Bij gebouwen zonder sprinklerinstallatie is dat gemiddeld 70 procent van de totale oppervlakte. Daarbij gaat doorgaans de helft van de inventaris verloren.

Ook de waterschade is bij het gebruik van sprinklers relatief klein. Walhof: „Een gemiddelde brand levert al snel een schadepost op van 3,5 miljoen euro. Mét een sprinklerinstallatie praat je over enkele tienduizenden euro’s.” Wat in zijn ogen een nog veel belangrijker punt is, is de continuïteit van de onderneming. „Directe schade is vaak nog wel te verhalen, maar het maken van een nieuwe start duurt nogal eens te lang. Er zijn verhalen bekend van bedrijven die goed verzekerd waren, brand kregen en toch failliet gingen.”

In Nederland vallen er, ondanks alle voordelen, nog heel wat sprinklersystemen aan te leggen. Het kostenaspect speelt daarbij een rol. „Goedkoop is het niet”, geeft Walhof eerlijk toe. „De investeringen zijn afhankelijk van heel wat factoren, maar grofweg kost een sprinklerinstallatie 30 tot 50 euro per vierkante meter. Dat praat je toch over honderdduizenden euro’s per project.”

In de ogen van de directeur mag dat niet de enige overweging zijn. „Statistisch gezien is de kans op brand één keer in de vijftien jaar. Maar dat kan dus ook morgen zijn. We hebben een reputatie hoog te houden. Wereldwijd zijn er geen gevallen bekend van dodelijke slachtoffers vanaf het moment dat de sprinklers in werking traden. In Amerika zijn ze er al veel verder mee, maar ook in Nederland zou er veel te zeggen zijn voor het aanleggen van sprinklersystemen in openbare gebouwen, zoals scholen, kinderdagverblijven en ziekenhuizen.”