SGP, CDA & CU tegen | VVD, D66 & Burgerbelangen voor | PvdA: breed gedragen oplossing | GroenLinks/PE verdeeld

Live-uitzending gemist? Klik hier voor de beelden.

22.50 uur: De redactie sluit dit liveblog.

22.35 uur: Volgende week verder –De bespreking is afgerond. Beelden zijn hier terug te kijken. De fracties in de Edese gemeenteraad krijgen nu een week de tijd om over initiatiefvoorstellen na te denken. Daarover wordt volgende week donderdag gesproken. In verband met de verdere raadsagenda begint dat debat om 22.00 uur. Een definitief besluit neemt de gemeenteraad donderdag 9 juli.

22.30 uur: 24-uurseconomie –Ellen Out: „GroenLinks/Progressief Ede is geen fan van de 24-uurseconomie, maar de realiteit is dat we daar allang in zitten.” De fractie meent dat de uitslag van het referendum aangeeft dat in de kern Ede de supermarkten en bouwmarkten alle zondagen open zouden moeten zijn en de overige winkels twaalf zondagen per jaar.

22.20 uur: Kentering –Burgerbelangen ziet een kentering in Ede. Raadslid Natasja Peters: „Tien jaar geleden zou er een overtuigender ‘nee’ zijn geweest. Als je bedenkt dat tegenstanders uit principe eerder gaan stemmen, dan valt het verschil van 14 procent tussen voor- en tegenstanders mee.” De conclusie van Burgerbelangen: de koopzondag in Ede moet mogelijk zijn.

22.15 uur: PvdA voor breed gedragen oplossing –PvdA’er Harry van Huijstee vindt dat de koopzondag ondernemers kan helpen om „deze tijden door te komen”. De koopzondag kan volgens de PvdA „een boost” geven aan het centrum van Ede en de werkgelegenheid. „Er moet een vorm van zondagsopenstelling komen. Wij willen bijdragen aan een zo breed mogelijk gedragen oplossing.”

22.10 uur: „Economische spin-off” – „D66 is voorstander van de koopzondag in Ede”, aldus raadslid Charifa el Kaddouri. „De koopzondag betekent meer banen en kansen en komt tegemoet aan de wensen van de consumenten en de ondernemers in Ede-centrum.” El Kaddouri verwacht van de koopzondag een ‘economische spin-off’.

22.00 uur: VVD wil geen beperking – Stef van der Klok (VVD): „De VVD wil geen beperking van ondernemers en kiest voor volledige openstelling in Ede en Bennekom.” Van der Klok maakt onderscheid tussen de uitslag in het dorp Bennekom en het buitengebied De Kraats. „In het dorp zelf is er voldoende steun om de supermarkten op zondag open te stellen.”

21.55 uur: „Deuren Oude Kerk open” – Jos van Heuveln (CU) in het debat: „Als de gemeenteraad van Ede besluit tot de koopzondag, waar de Christenunie echt niet aan zal meewerken, zal ik me ervoor gaan inzetten dat de Oude Kerk in het centrum van Ede ook van twaalf tot vijf geopend is.”

21.50 uur: Creatieve Edese variant –Peter de Pater (Gemeentebelangen) voelt voor volledige openstelling in Ede en twaalf zondagen openstelling in Bennekom. Hij noemt dat een „creatieve Edese variant” of een „fair deal”. „Rust in de buitendorpen en een beetje reuring in Ede.” Wat het centrum van Ede betreft acht De Pater de mening van de Edenaar doorslaggevender dan die van inwoners van buitendorpen „achttien kilometer verderop”. SGP’er Van de Weerd: „Wat doet u dan met de uitslag van het stembureau in theater Cultura middenin het centrum, waar de stemmers een koopzondag aan den lijve zullen ervaren? De meerderheid daar is tegen.”

21.30 uur: „Anders zitten we hier zondag nog” – De bespreking is niet alleen een serieuze aangelegenheid. Af en toe wordt er ook gelachen. De betogen worden geregeld onderbroken door interrupties. Voorzitter Versteeg (SGP) maant tot enige discipline. „We zijn inmiddels vijf kwartier bezig en nu is pas de vierde fractie aan het woord. Als het zo doorgaat zitten we hier zondag nog, en dat willen we niet.”

21.05 uur: CU: Eén dag rust –Jos van Heuveln (CU): „Het welzijn van mens en samenleving vinden wij belangrijker dan de portemonnee. Dat welzijn verlangt één dag rust.” Van Heuveln heeft kritiek op een ‘Ik wil kunnen winkelen wanneer ik dat wil’-mentaliteit. „Die keuzevrijheid houdt dan wel in dat een ander moet klaarstaan om zijn winkel te openen.” Bescherming van ondernemers is voor Van Heuveln ook een argument. „De grote voorstanders, Media Markt en V&D, varen er wel bij, maar de kleine winkelier verdwijnt erdoor uit het straatbeeld.”

21.00 uur: „Geen behoefte aan koopzondag” – Jos van Heuveln (CU): „In de meeste dorpen is er helemaal geen behoefte aan de koopzondag. Zelfs in Otterlo, dat op het toerisme is aangewezen, wil slechts een gering deel van de winkeliers op zondag open. Uit onderzoek blijkt dat 87 procent van de ondernemers tevreden is met de huidige openingstijden. Ook in Ede-centrum zegt 30 procent van de ondernemers geen koopzondag te willen. Dat zou voor het straatbeeld betekenen: twee winkels open, één dicht.”

20.55 uur: Er is beeld – Inmiddels zijn de beloofde livebeelden op de website van de Edese gemeenteraad te zien.

20.45 uur: CDA blijft tegen koopzondag – Het CDA ziet geen reden om af te wijken van het verkiezingsprogramma. „De zondag is er voor het gezin, sport, religie, recreatie en cultuur. We lopen niet domweg achter de meute aan. Geen koopzondag is beter voor de gezondheid, voor sociale verbanden en voor de samenleving. Duitsland kent geen koopzondag, en het gaat het land economisch beter dan Nederland.”

20.40 uur: Belang kleine ondernemer –CDA’er Jaap Boot: „Kleine ondernemers geven kleur aan een winkelcentrum, maar profiteren het minst van de koopzondag. Grote winkelketens als Media Markt hebben er wel profijt van. Deze ketens hebben echter pas de samenwerking met de lokale winkeliers gezocht toen de koopzondag ter sprake kwam.”

20.35 uur: „Unique selling point” – De vraag is niet óf in Ede de winkels opengaan op zondag maar wanneer, aldus VVD’er Van der Klok. SGP’er Van de Weerd in reactie daarop: „Waarom zou het geen unique selling point zijn dat in Ede zes dagen wordt gewerkt en dat er een dag zondagsrust is?” „68 procent van de gemeenten kent ondertussen toch de koopzondag?”, werpt Van der Klok tegen. Van de Weerd: „Waarom zouden we niet bij die 32 procent mogen horen?”

20.30 uur: Vooralsnog geen beelden – De live-uitzending van de raadsvergadering die de gemeente Ede op haar website belooft, lijkt niet te werken. Dat wordt ook op Twitter opgemerkt.

20.20 uur: „Er hoeft niets te veranderen” – Breunis van de Weerd (SGP) begint met het citeren van het vierde gebod in de Statenvertaling. „Dat is van toepassing op iedereen; God gunt iedereen die rust, het hele gezin, alle personeelsleden, hen die te gast zijn en zelfs de dieren mogen er in delen.” Referendum, enquêtes en onderzoeken leiden volgens de SGP tot maar één conclusie: „Slechts een beperkt deel van de Edese bevolking heeft behoefte aan een vorm van koopzondag; een ruime meerderheid is hier op tegen. Er hoeft niets te veranderen.” Van de Weerd zegt geschrokken te zijn van de ‘polariserende werking’ van de discussie over de koopzondag. „De standpunten verharden zich enorm. Juist op een moment dat het in Ede-Centrum meer dan ooit noodzakelijk is dat de ondernemers schouder aan schouder strijden voor het voortbestaan van het centrum moet de koopzondag kostte wat het kost doorgedrukt worden.”

20.15 uur: Vergadering begint – De gemeenteraad begint met de bespreking onder leiding van raadslid Arnold Versteeg (SGP). „Met het referendum kreeg de gemeente Ede nationale aandacht. Zelfs dorpen die deze aandacht nooit krijgen maar wel verdienen, zoals Wekerom en Ederveen”, aldus Versteeg. „Waarschijnlijk om hun Oost-Europese uitslagen”, voegde de SGP’er uit Wekerom daaraan toe. In Wekerom stemde 91 procent van de inwoners tegen de koopzondag.

20.10 uur: Interpretatie – Het Edese CU-raadslid Daan Weststrate stelt op Twitter de grote vraag van vanavond: „Hoe zullen de verschillende partijen de uitslag van het referendum interpreteren?”

20.00 uur: Liveblog geopend – De vergadering van de Edese gemeenteraad begint om 20.15 uur. Bekijk hier de agenda en volg hier vanaf 20.15 uur de live-uitzending.

Inzet van debat – Van de inwoners van de gemeente Ede stemde 57 procent tegen de koopzondag. Het referendum is raadgevend en niet bindend, wat inhoudt dat de gemeenteraad de uitkomst kán negeren. Gezien het hoge opkomstpercentage van 45 procent is dat echter voor geen enkele partij een optie. Duidelijk is dat het debat donderdagavond vooral zal gaan over Ede-Centrum. D66 zal naar voren brengen dat de meerderheid van de inwoners van Ede-stad heeft gekozen voor de openstelling van supermarkten op zondag. Of de raad hierin meegaat, is zeer de vraag. SGP, CDA en ChristenUnie hebben 19 van de 39 zetels en zullen geen enkel raadsinitiatief hiertoe ondersteunen. Als ook maar één raadslid het SGP/CDA/CU-kamp kiest, is elk voorstel voor meer koopzondagen tot mislukken gedoemd. Gezien de verdeeldheid in de Edese raad is een dergelijk scenario allerminst denkbeeldig.

Winkels open op zondag? - De winkeltijdenverordening van de gemeente Ede staat niet toe dat winkels geopend zijn op zon- en feestdagen. Over de koopzondag wordt verschillend gedacht, ook onder ondernemers. Grote winkelketens als Media Markt en V&D, maar ook sommige plaatselijke middenstanders dringen al langer aan op winkelopening op zondag. De collegepartijen (CDA, ChristenUnie, D66, GemeenteBelangen en PvdA) legden in het bestuursakkoord voor deze raadsperiode geen standpunt over de koopzondag vast, maar spraken af dat de mening van de inwoners van de gemeente Ede zou worden gepeild over de mogelijke openstelling van winkels op zondag.

Eerste volksraadpleging - Het referendum over ‘verruiming van de winkeltijden’ was de eerste volksraadpleging in de geschiedenis van de gemeente Ede. Van de stemgerechtigde Edenaren kwam ruim 45 procent naar de stembus. De gemeenteraad gebruikt de uitslagen als basis voor de politieke discussie.

Verdeeld – Bijna 57 procent van de kiezers sprak zich uit tegen openstelling van alle winkels in de gemeente Ede op zondag, ruim 52 procent wil niet dat alleen supermarkten en bouwmarkten open zijn en bijna 54 procent is er tegen dat winkels in de kern Ede op zondag geopend zijn. De uitslagen gaven verdeeldheid te zien. In de kern Ede is een kleine meerderheid voor openstelling van winkels op zondag als de resultaten van ‘ja, maximaal 12 keer per jaar open’ en ‘ja, alle zon- en feestdagen open’ bij elkaar worden opgeteld. In de overige plaatsen van de gemeente Ede stemde de meerderheid tegen de koopzondag.

Besluit op 9 juli – Het college van burgemeester en wethouders heeft de uitkomsten van het referendum, zoals was afgesproken, zonder nadere duiding aan de gemeenteraad voorgelegd. Het verwacht volgende week van de raadsleden een initiatiefvoorstel ‘dat recht doet aan de uitslag’. Donderdag 9 juli zal de gemeenteraad dan een definitief besluit nemen.

Verschillende interpretatie – Al direct op de uitslagenavond werden de uitkomsten verschillend beoordeeld. SGP, Christenunie en CDA benadrukten het ‘duidelijke nee’ tegen de koopzondag. D66 en VVD zagen wel enige opening voor de koopzondag, althans in Ede. Charifa el Kaddouri van D66: “De bevolking heeft zich duidelijk uitgesproken. In de kern Ede wil men winkelen op zondag, daarbuiten niet. Met zo’n duidelijke boodschap kunnen we als gemeenteraad niet anders dan daar zo snel mogelijk gehoor aan geven.”