Ferme dingen zijn er die dag in Gouda gezegd. Uitspraken om nog eens over na te denken. Neem slechts de stevige oneliners van collega R. van Kooten. „We moeten niet de Schrift confronteren met de tijd, maar de tijd met de Schrift.” En: „Als de tekst zichzelf preekt, hoort de gemeente Gods Woord, zonder allerlei toevoegingen van specerijen van de prediker.” Maar daartussen las ik nog iets anders. Een oordeel, een scherp oordeel van de spreker, niet voor tweeërlei uitleg vatbaar. Deze: „…dat er binnen de Nederlandse kerken maar weinig echt getrouwe bediening van het Woord plaatsvindt.”

Zo! Die kwam aan! Een enkel uur voordat het weer zondag zou zijn. En er twee erediensten wachtten. Met twee preken. Bedoeld als bediening van het Woord van God. Getrouwe bediening graag. Nauwgezet voorbereid. Biddend naar toegeleefd. En nu deze spiegel: weinig echt getrouwe bediening.

Elke donderdag zijn ze in de krant te vinden: de lijsten met preekbeurten. Niet dat ik ze stuk voor stuk lees. Maar de omvang maakt op mij altijd weer indruk. Zo veel preken op één Nederlandse zondag. En daarvan geldt nu: weinig echt getrouwe bediening. Ik bedenk: die paar beurtjes van mij staan er ook tussen. Waarom zou het daarvan niet gelden: weinig echt getrouwe bediening van het Woord.

De lector specificeerde zijn oordeel wel. „Sommigen proberen door een actualiserende prediking de preek weer interessant te maken, maar daarbij neemt de moderne hoorder een centrale plaats in. In andere kerken wordt heel stichtelijk gesproken, maar daar neemt de bekeerde of gelovige mens een centrale plaats in.” Twee valkuilen dus. Twee uitersten, zo proef ik. Maar ondertussen: die raken elkaar. Ze komen overeen in hun mensmiddelpuntigheid. En dat betreft, zo meent de lector te weten, het overgrote deel van allen die een Nederlandse kansel beklimmen.

Ik kwam die avond en nacht niet verder dan mezelf. Zou het…? Ja, het zou zeker kunnen. Laat ik het niet hoogmoedig ontkennen. Ik weet van een groot prediker, méér bevoorrecht en díéper ingeleid dan alle andere, dat hij schreef: „dat ik niet enigszins, daar ik anderen gepredikt heb, zelf verwerpelijk worde…” Zelfs hij, Paulus, schoof dat niet als een onmogelijkheid weg. En dat terwijl hij als het hart van zijn prediking noteerde: „Jezus Christus en Die gekruisigd.” In zijn bediening wilde hij van niets en niemand anders weten dan van deze Zoon des mensen en Zijn Borgwerk. Weg dus met alle humanisme naar nieuwe en oude snit.

De volgende dag zou het twee keer gaan over de Koning van Psalm 45. Maar ook over Zijn bruidskerk. De Koning zal lust hebben aan haar schoonheid, zo zingt deze psalm. Ook over haar zou het gaan in de prediking! Ik dacht aan woorden van Richard Sibbes, Engels prediker in de 17e eeuw: „Het is niet genoeg om Christus te preken en de dingen van Gods Woord duidelijk uit te leggen. Maar bij de uitleg moet ook toepassing zijn ten dienste van het volk van God, opdat zij mogen zien dat zij deel hebben aan Hem. Er moet sprake zijn van lokken. Want preken is dingen naar het hart. Predikanten zijn vrienden van de Bruidegom, die het huwelijk tussen Christus en Zijn Kerk tot stand moeten brengen. Daarom moeten ze niet alleen de rijkdommen van de Bruidegom, Christus, laten zien, maar eveneens een huwelijksaanzoek doen. Ja, zij moeten alle gaven en talenten die God hun gegeven heeft, gebruiken om Christus en Zijn Kerk bij elkaar te brengen.”

Reageren? welbeschouwd@refdag.nl