Dinsdag. Een krachtige wind blaast over de Maasvlakte. Code geel, windkracht 7. Falck, internationaal instituut voor veiligheidstrainingen, moet een evacuatieoefening vanaf een 20 meter hoge windmolenmast afblazen. „Te gevaarlijk”, verklaart Falck­directeur Tjerk Suurenbroek.

Weer of geen weer, een evacuatieoefening binnen kan altijd ongehinderd doorgang vinden. Een monteur –overal, helm en harnas– opent op 8 meter hoogte een noodluik in de nagebouwde windturbine. Met een katrol en een reddingslijn laat hij zich naar beneden zakken. Vlug en veilig.

Siemens traint z’n personeel voor het werken op grote hoogte. Niet zonder reden. De 150 windturbines van het Geminipark –80 kilometer uit de kust– steken straks zo’n 80 meter boven de zeespiegel uit. De bouw staat gepland voor 2016, de oplevering voor 2017.

Duurzaam

Siemens levert met de windparken een bijdrage aan het opwekken van duurzame energie. Overheid en industrie hebben in het energieakkoord afgesproken dat 16 procent van opgewekte energie in 2023 duurzaam moet zijn.

Om de doelstellingen te realiseren is Siemens naarstig op zoek naar technisch personeel. Want ook nieuwe molens hebben onderhoud nodig. „Alleen al daarvoor zoeken we vijftig monteurs”, legt directeur David Molenaar uit.

Siemens stelt hoge eisen aan de nieuwe medewerkers. De manschappen moeten in een team passen. „Als je met z’n tweeën op een 80 meter hoge paal zit, moet je met elkaar overweg kunnen, maar ook bereid zijn elkaar in noodsituaties te redden.”

Overbodig zijn veiligheidstrainingen niet. Eind oktober 2013 kwamen twee monteurs om het leven bij een brand in een windmolen in Ooltgensplaat. Het aantal dodelijke slachtoffers in de sector staat daarmee op vijf.

Het werk in een windmolen op zee is niet per se gevaarlijk, stelt Robbert Pronk van trainingsinstituut Falck, maar vraagt wel specifieke vaardigheden. Hoogtevrees en claustrofobie moeten niet in het woordenboek van een offshoremonteur voorkomen. Een paar stevige zeebenen zijn juist weer hard nodig.

Veiligheid staat hoog in het vaandel in de offshore-industrie. Siemens traint z’n windmolenpersoneel daarom voor een deel bij Falck op de Maasvlakte volgens de internationale normen van de Global Wind Organisation.

Siemens offshore load engineer Bas Verheugt zeilt bij de evacuatie uit het ontsnappingsluik naar beneden. De technisch ontwerper volgt de training om „gevoel” te krijgen bij z’n windmolens. „Een tikkeltje spannend om de eerste keer in zo’n gat te stappen.”

De veiligheidstraining duurt 6,5 dag: twee dagen werken op hoogte, twee dagen EHBO, een halve dag bewustwording brandgevaar en anderhalve dag survival op zee. „Als je op een paal van 80 meter op volle zee zit, kun je niet even een ambulance bellen. Je moet jezelf redden”, stelt Molenaar.

Monteurs zitten straks twee weken op zee. „Vaak zijn het 35-plussers die uit de luiertijd zijn.” Siemens zet bij het onderhoud een helikopter en een transportschip voor personeel in. Verder laat het bedrijf een schip met helidek bouwen om monteurs met een helikopter boven op een mast te kunnen droppen.

Urk profiteert

Het onderhoud aan de 48 windmolens bij Urk –550 meter vanaf de wal– is een stuk eenvoudiger. ’s Ochtends heen, ’s avonds terug. Het park, volop in aanbouw, moet volgend jaar de eerste stroom leveren. Urk pikt een graantje mee van de bouw, verzekert Molenaar. „Op elke duwbak voor de aanover van de windmolens vaart een Urker schipper. En de ladder van de transfer vessel is op een werf in Urk gebouwd.” Bovendien profiteert de Urker horeca.

Het proces rond de bouwvergunning had beter gemoeten, zegt Molenaar terugblikkend. Evenals de discussie. „Het was te veel emotie, te weinig inhoud. Niet alle argumenten berustten op waarheid.” Desondanks is volgens hem de weerstand in Urk grotendeels verstomd. „Ik ken Urk als een gelovige gemeenschap die zich loyaal neerlegt bij eenmaal genomen besluiten. Urk krijgt straks een windmolenpark om trots op te zijn.”