Commentaar: Vooral predikantentekort reden om gemeente niet te splitsen
Splits een kerkelijke gemeente als die een omvang van meer dan 500 leden krijgt. Dat is een aanbeveling die prof. dr. A. Baars, emeritus hoogleraar van de Christelijke Gereformeerde Kerken, doet naar aanleiding van een serie in deze krant over huisgemeenten. Eigenlijk moet een predikant vanaf de kansel oogcontact kunnen maken met alle aanwezige kerkgangers. Want: niet voor niets wordt in de Bijbel gesproken over het huisgezin van God, zo stelt dr. Baars.
In de eerste plaats moeten we het kader goed in beeld hebben waarin de emeritus hoogleraar deze uitspraken doet. Hij reflecteert op een serie artikelen in deze krant waarin geschreven wordt over huisgemeenten. En het is een feit dat nogal wat mensen zich tot dit soort gemeenten aangetrokken voelen, juist vanwege het intieme karakter.
Maar ook mensen die trouw een gemeente bezoeken van een kerkgenootschap in de gereformeerde gezindte, klagen nogal eens over massaliteit. Mensen kennen elkaar niet en er is niet het gevoel dat je tot het huisgezin van God behoort als je kerkt in een kerkgebouw met duizend zitplaatsen of meer.
Nu is het voorstel van splitsing bij een zielental van zo’n 500 leden op zich niet nieuw. In veel gemeenten die behoren tot de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt wordt deze regel al gehanteerd.
Gemeenten die behoren tot de Gereformeerde Bondsrichting in de Protestantse Kerk in Nederland besluiten in grote gemeenten vaak tot de indeling van de gemeente in diverse wijkgemeenten. Grote hervormde gemeenten in bijvoorbeeld Katwijk, Barneveld, Veenendaal en Ede bestaan uit meerdere wijkgemeenten en beschikken over meerdere kerkgebouwen.
Juist in de kleinere reformatorische kerken met een predikantentekort zijn de grootste kerkelijke gemeenten te vinden met kerkgebouwen van soms bijna 3000 zitplaatsen. Dat predikantentekort is dan ook dé belangrijkste reden van het in stand houden van grote gemeenten. In kerkgenootschappen waarin dit niet of minder speelt, hebben gemeenten vaak een beperkter omvang dan gemeenten waarin er een groot tekort is aan voorgangers.
Daarmee is overigens niet gezegd dat dr. Baars geen gelijk heeft in zijn argumentatie. In de massa van de gemeente kan het individuele gemeentelid gemakkelijk anoniem blijven. Met alle gevolgen van dien.
Toch moet ook gezegd worden dat juist in de grote gemeenten in de kleinere reformatorische kerkverbanden de betrokkenheid op elkaar zeker niet altijd gering is. Integendeel.
Het voorstel van dr. Baars is het overwegen zeker waard. Maar misschien moet de intimiteit in de gemeenten in nogal wat gevallen vooral gezocht worden buiten de zondagse kerkdiensten. Juist ook grote evangelische gemeenten investeren door de week heel veel in kleinschalige ontmoetingen. Letterlijk en figuurlijk op huiselijk niveau.
Daarmee blijft het ideaal in stand. En dat is dat er in de gemeente van God betrokkenheid is op elkaar. Zowel in de onderlinge contacten in de gemeenten als voor wat betreft het pastoraat.
