Fyra-enquête: „Politiek had kritischer kunnen zijn op NS”
DEN HAAG (ANP). Het kabinet en de Tweede Kamer hadden kritischer moeten kijken naar het voorstel waarmee de NS het treinvervoer op de hogesnelheidslijn binnenhaalde.
Daarin zaten nog te veel onzekerheden over de aantallen reizigers, de tarieven en afspraken die nog met België moesten worden gemaakt.
Dat zei oud-VVD-Kamerlid Pieter Hofstra donderdag tegen de parlementaire enquêtecommissie over de snelle trein Fyra. De commissie wil te weten komen waarom de Fyra veel te laat ging rijden en er door grote technische mankementen al snel weer de brui aan moest geven.
Hofstra zei ook dat het in de eerste plaats de NS was die met een bod had moeten komen waarin meer zekerheden zaten. „De NS suggereerde dat het allemaal wel kon.” Bij ondertekening van het contract tussen NS en de overheid in december 2001 was er voor de Kamer nog geen aanleiding om de wenkbrauwen te fronsen. „ De Kamer wist toen niet dat alle zekerheden op los zand gebaseerd waren”, zei Hofstra. „Alles zag er heel mooi uit, maar eigenlijk rammelde alles nog.”
De ondertekening van het contract werd naar voren gehaald en viel daardoor een dag voor een debat in de Tweede Kamer. Hofstra veronderstelt dat verkeersminister Tineke Netelenbos er beducht voor was dat de Kamer zich nog zou laten beïnvloeden door een lobby van de NS. De spoorwegen zouden de afspraken nog in hun voordeel willen bijstellen.
Hofstra stelt dat de Tweede Kamer zich later wel te veel heeft laten leiden door een NS-lobby. De Kamer sprak toen uit dat de tarieven op de hogesnelheidslijn omlaag moesten. De NS drong daar al langer op aan. Met die lagere tarieven kon de NS bedingen dat ze minder aan de overheid moest afdragen om over de HSL-Zuid te mogen rijden.
De VVD’er noemde de aanbesteding van het vervoer op de hogesnelheidslijn „fake” omdat alleen de NS overbleef als serieuze bieder. Hij was ervan uitgegaan dat de opdracht ook wel naar een buitenlandse vervoerder had kunnen gaan. Maar de Franse spoorwegen SNCF boden niet mee en Deutsche Bahn kwam met een bod dat niet deugde en dus kansloos was.