Commentaar: Niet meer praten over debacle van 11 miljard euro
Wat is dat toch met Nederland? Hebben we het trauma van de Betuwelijn net een beetje verwerkt, dient het volgende debacle zich aan. Meer dan 11 miljard euro is er „verspild” aan de Fyra, de snelle trein die Amsterdam moest verbinden met Antwerpen en dan verder naar Parijs. Een prestigeobject dat een aaneenschakeling van missers lijkt te zijn. De aanleg van het spoor was veel duurder dan eerst werd begroot. En vervolgens werd er in Italië een trein gekocht waarvan accu’s spontaan ontbrandden, deuren uit het lood hingen en dakplaten in het rond vlogen. En dus ging de trein weer terug naar Italië en zitten wij met een glimmend spoor zonder snelle trein.
Een parlementaire enquêtecommissie moet nu de rol onderzoeken van iedereen die bij dit gebeuren was betrokken. Voor alle duidelijkheid: dit onderzoek gaat niet over de hogesnelheidslíjn (hsl), maar over de hogesnelheidstréín. Een verschil van een paar letters, maar uiterst belangrijk.
De commissie, onder voorzitterschap van CDA’er Van Toorenburg, hield gisteren de eerste openbare zitting. En die hoorzitting leverde in ieder geval al wat meer duidelijkheid op. Helderheid over het feit dat het helemaal niet om een investering van 11 miljard euro gaat, om maar iets te noemen. De Fyra was namelijk alleen maar de trein die op deze hogesnelheidslijn moest gaan rijden. Maar die trein heeft natuurlijk geen 11 miljard euro gekost. Dat geld is voornamelijk geïnvesteerd in de infrastructuur.
Wie dat duidelijk heeft, krijgt direct al een ander plaatje voor ogen. Terecht zei een van de gehoorden gisteren: er is geen 11 miljard euro wéggegooid. Er ligt namelijk een spoorlijn waarover snelle treinen kunnen rijden.
Het ging pas écht mis toen de Nederlandse Spoorwegen van de toenmalige regering moesten meebieden op een licentie om het vervoer over de lijn te mogen uitvoeren. De NS boden toen een veel te hoog jaarlijks bedrag aan de overheid om maar zeker te zijn van die vergunning. Vervolgens was er geen geld meer om fatsoenlijke treinen te kopen die over die lijn moesten gaan rijden, met het Fyradrama als gevolg.
Door deskundigen in andere landen is met verbazing gekeken naar de hebberigheid van de Nederlandse overheid toen het ging om het geld dat die licentie moest opbrengen. De Nederlandse regering wilde de aanleg van het spoor namelijk ‘terugverdienen’. Maar infrastructuur hoeft niet altijd te worden terugverdiend. Die verdient, als het goed is, zichzelf terug.
Schelden op een overheid die 11 miljard euro over de balk smijt, doet het in Nederland altijd goed. Vooral op verjaardagen. De enquêtecommissie doet er goed aan voorlopig niet meer te praten over een investering van 11 miljard euro. Want daarover gaat het onderzoek niet. Dat gaat over de snelle trein die ons beloofd is en waarvoor zo’n peperduur spoor moest worden aangelegd.
Uithuilen tijdens de verhoren dus.
En dan snel opnieuw beginnen met het zoeken naar een goede, betrouwbare en snelle trein. Zodat we eindelijk profijt hebben van die dure spoorlijn.
