Fyra-enquête: Rover beklaagt zich over Belgen
DEN HAAG (ANP). Nederlandse ambtenaren en de NS waren slecht op de hoogte van de manier van zakendoen in België. Daarom verliep de samenwerking met België over de HSL-Zuid „vanaf de eerste dag” uitermate stroef.
Dat zei voorzitter Arriën Kruyt van reizigersvereniging Rover maandag bij de verhoren van de parlementaire enquetecommisssie over de Fyra.
Volgens Kruyt was het zakelijk belang van de Belgen wezenlijk anders. „Nederlandse ambtenaren wisten dit niet en bij de NS wisten ze dat pas later.” Cultuurverschillen speelden ook een grote rol. „Nederlanders doen zaken aan de vergadertafel, Belgen aan de eettafel. Die kennis heeft behoorlijk ontbroken.”
Nederland was zich er ook onvoldoende van bewust dat de Belgen ook helemaal niet zaten te wachten op marktwerking op het spoor, zoals in Nederland op de HSL-Zuid het geval was.
Onderschat
HSL-Zuid-exploitant HSA wist van de problemen met de Fyra, maar heeft de gevolgen onderschat. Daarvoor heeft reizigersvereniging Rover eind 2012 gewaarschuwd, vlak voordat de Fyra ging rijden. Maar de druk om toch met de Fyra te beginnen, was te groot. Dat zei voorzitter Arriën Kruyt van Rover maandag tegen de parlementaire enquêtecommissie.
Kruyt noemde het onverstandig om met de Fyra te gaan rijden, ook omdat er niet voor een snel alternatief was gezorgd. Ook hadden de risico’s bekend kunnen zijn omdat in Denemarken al problemen waren met treinen van de Italiaanse Fyra-producent AnsaldoBreda.
Kruyt zei ook al vroeg te hebben gewaarschuwd voor hoge tarieven. Omdat de Fyra met een eigen prijs van het treinkaartje niet aansluit op de tarieven van de NS en het Belgische spoorbedrijf NMBS zou de reiziger duur uit zijn. Daarmee zou de reiziger nooit verleid kunnen worden voor de trein te kiezen in plaats van de auto of het vliegtuig.
Tot vlak voor de Fyra ging rijden bleven volgens Kruyt de tarieven onduidelijk. Hij noemde het „bar en boos” dat er geen rekening was gehouden met abonnementhouders.De NS zou te veel mikken op de bovenkant van de markt, terwijl het beter zou zijn ook te kijken naar reizigers die minder geld over hebben voor een snelle verbinding.„Aan de onderkant valt ook veel te verdienen.”
Kruyt hekelde ook de afstandelijke houding en het gebrek aan spoorkennis op het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Pas de afgelopen tijd is dit weer verbeterd. Ralph Pans, de hoogste ambtenaar op het ministerie (1998-2002) erkende tegenover de enquêtecommissie dat binnen Verkeer en Waterstaat „niet heel veel gedetailleerde kennis” over het spoor aanwezig was. Daarom haalde hij een van de topmensen van de NS naar zijn ministerie.
