Het gaat om vaccinatie tegen het humaan papillomavirus (HPV). Dit virus veroorzaakt een van de meest voorkomende seksueel overdraagbare infecties en is een risicofactor voor het ontstaan van baarmoederhalskanker gemiddeld zo’n tien tot vijftien jaar na besmetting. Sinds 2009 biedt de overheid meisjes de mogelijkheid zich te laten vaccineren tegen HPV.

Hoe vaak komt baarmoederhalskanker voor?

Jaarlijks krijgen zo’n 750 vrouwen, meestal tussen de 30 en de 54 jaar oud, baarmoederhalskanker of cervixcarcinoom. Vooral als gevolg van de vrijere seksuele moraal komt baarmoederhalskanker vaker voor dan vroeger.

Het Nationaal Kompas Volksgezondheid meldt tussen 2001 en 2011 als gevolg hiervan een stijging van 19 procent, plus nog 5 procent extra kankergevallen door veranderingen in de bevolkingssamenstelling.

Waarom laat niet meer dan 60 procent van de meisjes zich inenten?

Dat heeft te maken met kritiek van deskundigen bij de introductie van deze prik die breed via de media werd verspreid.

De kritiek luidde onder meer dat vaccinatie alleen beschermt tegen twee virustypen, HPV16 en HPV18. Deze twee veroorzaken 70 procent van de gevallen van baarmoederhalskanker.

Tegen andere HPV-varianten beschermt het vaccin niet. Ook is nog niet bekend of vaccinatie op de lange termijn ook effectief is.

Vanuit reformatorische kring was er ook kritiek. Deze stond min of meer los van de algemeen principiële bezwaren tegen vaccinatie. Zo stelden drie christelijke huisartsen in 2009 in deze krant dat een christelijke levensstijl de beste bescherming biedt tegen seksueel overdraagbare aandoeningen. Dat geldt ook voor HPV-infecties.

Is het zinvol ook jongens in te enten?

De Amsterdamse onderzoekers pleiten daarvoor. Vaccinatie voorkomt bepaalde vormen van kanker bij zowel heteroseksuele als homoseksuele mannen, zoals keel-, penis- en anuskanker.

Tegelijk vormen niet-gevaccineerde mannen een pool die niet-ingeënte meisjes kunnen besmetten, en dat geldt ook omgekeerd.

Zo blijkt uit het onderzoek van het VUmc dat bij mannen het risico op kanker door HPV met 37 procent daalt omdat 60 procent van de meisjes zich inmiddels laat vaccineren.

Als 90 procent van de meisjes zich zou laten inenten, neemt bij mannen het risico op kanker door HPV met 66 procent af. In dat geval moeten zo’n 1700 jongens worden gevaccineerd om één extra geval van kanker te voorkomen.

Er moeten ongeveer 800 jongens worden gevaccineerd om één extra geval van kanker bij mannen te voorkomen. Bij meisjes is er per 200 vaccinaties een afname van één kankerdiagnose.