Ds. Van der Want, die onlangs wegens zijn emeritaat afscheid nam van de hersteld hervormde gemeente Melissant, is een boekenman. Keurig geordend op onderwerp en op alfabetische volgorde staan de boeken in zijn studeerkamer in de kast. Hij staat ook voortdurend op om een boek dat hem te binnen schiet uit de kast te pakken.

Een groot gedeelte van zijn bibliotheek is judaïca. Ds. Van der Want heeft een fascinatie voor het Jodendom en een grote liefde voor Israël. „Ik heb door het lezen van de nadere reformatoren en de puriteinen duidelijk te zien gekregen dat God beloften heeft voor Israël. De kerk is te lang dubbelhartig geweest richting Israël, bijvoorbeeld in de vervangingstheologie.”

Na die ontdekking ging de emeritus zich verdiepen in commentaren van –al dan niet Messiasbelijdende– Joodse theologen zoals David Stern en Joseph Shulam. En hij volgde Talmoedlessen toen hij eens drie maanden in Israël verbleef. Ds. Van der Want: „Natuurlijk staan er ook veel zaken in de Talmoed waar je als christen vraagtekens bij zet, maar ik leerde zo wel de leefwereld van de Joden, het volk waaruit de Heere Jezus is voortgekomen, kennen. Ook ging ik de betekenis van het Bijbelse Hebreeuws verstaan.”

Ook ontdekte de predikant dat de gelijkenissen die de Heere Jezus in de evangeliën vertelt, voortkomen uit een rijke traditie van volksverhalen. „Er zijn wel meer dan 5000 van zulke gelijkenissen van Joodse rabbi’s bekend. Dat neemt niet weg dat de verhalen bij de Heere Jezus een nieuwe lading kregen, juist omdat ze door Hem in vervulling zijn gegaan.”

Ds. Van der Want diende twee vrije gemeenten (zie kader). Toch had hij er geen moeite mee zich in 2009 bij een kerkverband aan te sluiten, de Hersteld Hervormde Kerk. „Ik ben hervormd geboren en houd van een geordend kerkelijk leven. Je ziet vaak dat vrije groepen zich vormen rond één persoon. Als deze persoon wegvalt, valt de groep uiteen of ontstaat er onenigheid.”

Leermeester

Wie zijn leermeester is geweest? Ds. Van der Want: „Mag dat ook een oudvader zijn? Calvijn. Ik ben door al zijn werken heengekropen. Onze jongste dochter is zelfs naar hem vernoemd: Johanna.”

Tijdens zijn verblijf in Roemenië kreeg ds. Van der Want klachten van psychische aard. Hij kwam er weer bovenop, „al blijven er altijd littekens achter.” Van dit genezingsproces wil de emeritus predikant „absoluut geen geestelijk verhaal maken. Ik had medicijnen en ik voerde gesprekken met een psychotherapeut.”

Na een korte stilte: „Dáár is behoefte aan in onze kring. Goede christelijke hulpverleners. Ouderlingen en voorgangers begrijpen zo vaak niet wat iemand met een depressie moet doormaken. Ze zeggen dan dingen zoals: „Bid maar veel”, en: „Lees maar vaak in de Bijbel”, of: „Ik zie je zo weinig in de kerk.” Luisteren is een sleutelwoord. Als ambtsdrager moet je niet op de stoel van een psychiater gaan zitten; je moet geestelijke en psychische nood kunnen scheiden.”

Door zijn ziekte kreeg ds. Van der Want inzicht in het verschil tussen psychische en geestelijke nood. „Toen ik daar helderheid over kreeg, maakte me dat los van een bepaald vroomheidsgevoel. Ik daalde af in de krochten van mijn bestaan. Ik ben een gevoelsmens, maar leerde dat gevoel er in het geloof niet toe doet. Het gaat om het nochtans. Alleen Jezus’ verzoenend sterven is het rustpunt van mijn hart.”

Toen hij aan de grond zat, schreef hij een dagboek over de Dordtse Leerregels: ”Zicht op Dordt”. Met name het vijfde artikel over de volharding der heiligen bood troost. „Er ging een wereld voor me open. Mijn visie op geloof en depressiviteit staat haaks op die van Aleid Schilder. Ik heb in mijn neerslachtigheid juist de troostende kracht van Gods verkiezende liefde ervaren.”

Papier

Preken doet ds. Van der Want graag. Met het ouder worden stopt hij meer tijd in de voorbereiding ervan. „En ik schrijf meer uit. Sommige predikanten preken uit het hoofd, maar dat vind ik absoluut geen pre. Het gevaar bestaat dat je in herhaling valt of dat er geen lijn in je preek zit.

Soms zeggen mensen dat je de Heilige Geest in de weg staat als je van papier preekt. Ik denk dan aan de Duitse piëtist August Francke. Men zei hem dat hij meer uit het hoofd moest preken. Hij deed het een paar keer, totdat hij tijdens een dienst helemaal vastliep met zijn preek. Hij zei toen tegen zijn critici: „De Heilige Geest vertelde me: Je bent een luie dienstknecht.””

Voorlopig woont het echtpaar Van der Want nog in de pastorie in Melissant. Het afscheid valt ds. Van der Want zwaar. „Je gaat je leven overdenken. Je ambtelijk werk. Je tekortkomingen. En je beseft dat de eeuwigheid nadert. Bij mijn afscheid preekte ik uit Openbaring 22: „De genade van onze Heere Jezus Christus zij met u allen. Amen.” Ik las de laatste tien verzen van dit hoofdstuk en de eerste acht verzen van Genesis 1. De Joden lezen, als zij in oktober Vreugde der Wet vieren, de laatste verzen van de Thora en de eerste. Om aan te geven dat Gods werk doorgaat. Ik vind dat een mooie gedachte. Het houdt hier in Melissant niet op met mijn vertrek.”

Levensloop ds. N. van der Want

Ds. Van der Want, op 21 november 1949 geboren in een hervormd nest in Dordrecht, werd in 1986 predikant in de christelijke afgescheiden gemeente te Waddinxveen. In 1994 vertrok hij met zijn gezin voor ruim drie jaar naar Roemenië, naar de Biserca Evanghelica Romana. Hij was er voordien al verschillende malen geweest en werd er gemeentepredikant en docent op een Bijbelschool. In 1998 kwam hij terug naar Nederland en werd hij voorganger van de vrije gemeente De Plantagekerk Stichting 1618/1619 in Schiedam. De gemeente trad in 2009 toe tot de Hersteld Hervormde Kerk. In 2011 vertrok ds. Van der Want naar Melissant.

Lees meer in Digibron

Ds. Van der Want neemt afscheid van hersteld hervormd Melissant (RD.nl, 27-04-2015)

De muziek bleef kriebelen - interview met ds. van der Want (Reformatorisch Dagblad, 02-08-2014)

Leren al prekend minder te worden - interview met ds. van der Want n.a.v. 25 jarig ambtsjubileum (Reformatorisch Dagblad, 22-04-2011)

Ds. Van der Want doet intrede in hhg Melissant (Reformatorisch Dagblad, 13-01-2011)

Ds. Van der Want neemt afscheid van hhg Schiedam (Reformatorisch Dagblad, 10-01-2011)

Ds. Van der Want verbindt zich aan Schiedam (Reformatorisch Dagblad, 30-01-1998)

Ds.Van der Want neemt afscheid van Waddinxveen (Reformatorisch Dagblad, 28-05-1994)

Ds. N. van der Want deed intrede te Waddinxveen (Reformatorisch Dagblad, 24-04-1986)