Het trieste feit is dat juist onder deze president de rassenonlusten de kop opsteken in heviger mate dan dat dit het geval was onder generaties van zijn blanke voorgangers. Na Ferguson, vorig jaar zomer, is nu de stad Baltimore het toneel van hevige rellen. De niet-blanke bevolking pikt niet langer het „brute” optreden van de politie tegen hun groepsgenoten.

Toch is het iets te gemakkelijk om direct te roepen dat de blanke politie het vooral voorzien heeft op de niet-blanke mensen in Baltimore. Dan gaat men voorbij aan het feit dat het politieapparaat van die stad vooral bestaat uit niet-blanken.

Daarmee is overigens niet gezegd dat het rassenprobleem geen grote rol speelt bij de onlusten in Baltimore. Dat doet het wel degelijk. En dat speelt aan twee kanten. Zowel bij blanken als bij niet-blanken bepalen gevoelens en beelden het gedrag jegens de andere groep. Dat is samen te vatten met de woorden ”diepgeworteld wantrouwen.”

Bij de politie en andere autoriteiten leeft sterk de gedachte dat je bij voorbaat moet uitgaan van kwade trouw en van gewelddadigheid bij niet-blanken. Daarom kiezen agenten vaak direct voor de harde lijn als ze tegen hen moeten optreden. De Amerikaanse media behoeven er geen moeite voor te doen om voorbeelden te noemen van gewelddadig optreden van de politie tegen ”zwarte medeburgers”. Het gebruik van buitensporig geweld bij aanhoudingen, zoals onlangs bij de in Baltimore overleden Freddie Gray, is geen uitzondering.

Omgekeerd gaan niet-blanken er bij voorbaat van uit dat de autoriteiten het altijd op hen hebben voorzien. Zodra ze politiemensen zien naderen, zetten ze het op een lopen – hetgeen hen weer verdacht maakt. Daarnaast speelt afgunst een belangrijke rol. Zwarte burgers hebben het gevoel achtergesteld te worden in hun genen zitten. En feit is dat statistieken dit nog lijken te onderbouwen ook. De inkomenspositie van de gemiddelde niet-blanke burger is bijvoorbeeld inderdaad beduidend minder dan die van de gemiddelde blanke. Tegelijk moet worden gezegd dat niet-blanken ook wel heel snel het woord discriminatie in hun mond nemen, zonder zich af te vragen of ze zelf ook niet debet zijn aan dit probleem.

Amerika gaat er al jaren prat op het land te zijn waarin culturen en volken versmelten tot een nieuw volk met een eigen cultuur. Elders in de wereld wordt in integratiediscussies die smeltkroes wel tot voorbeeld gesteld. De werkelijkheid is echter dat die versmelting van volken en culturen maar heel beperkt is gerealiseerd. Het rassenprobleem zit heel dicht onder de oppervlakte, ook al is in jaren zestig van de vorige eeuw de rassenscheiding formeel opgeheven. Het zal nog generaties duren voordat de effecten van die diepe tegenstelling volledig zijn uitgewist. Als dat ooit lukt. Baltimore is het bewijs dat de integratie nog een lange weg heeft te gaan.