Hoofdstad van Nepal schuift 3 meter op
KATHMANDU. Plotseling liet een aardbeving de Nepalese hoofdstad Kathmandu op zijn grondvesten schudden. Deskundigen verwachtten de beving van zondag al veel langer: twee weken geleden waarschuwde de organisatie Geohazards International voor een serieuze aardbevingsdreiging in de vallei van Kathmandu.
PLATENTEKTONIEK: De Nepalese hoofdstad is volgens deskundigen door de aardbeving zo’n 3 meter opgeschoven. De aardbeving in Kathmandu is veroorzaakt door platentektoniek: de Indische plaat schuift met een snelheid van 67 millimeter per jaar onder Euraziatische plaat. Het schuiven van de platen heeft niet geleidelijk, maar met schokken plaats. Op de breuklijn van beide tektonische platen bouwt zich jarenlang een forse spanning op, die zich plotseling ontlaadt in een aardbeving. Door de beving van zondag zijn andere breuklijnen onder spanning komen te staan. Daar kan volgende week al een beving plaatshebben, maar dat kan ook nog decennia duren.
HIMALAYA: In het verleden heeft de botsing van de Indische plaat met de Euraziatische plaat het Himalayagebergte gevormd, een gebergteketen van 2400 kilometer lang en 400 tot 150 kilometer breed. De Himalaya wordt gezien als een jong gebergte. In de gangbare wetenschap betekent dat de vorming 70 miljoen jaar geleden geleidelijk aan in gang is gezet. Geologen van Creation Ministries International wijzen erop dat er in het gesteente plooien zichtbaar zijn die wijzen op een snelle vorming van nog niet uitgehard (zondvloed)sediment. De Himalaya is volgens hen gevormd in laatste 220 dagen van de zondvloed, ruim 4200 jaar geleden.
EPICENTRUM: De beving in Nepal had een epicentrum 80 kilometer ten noordwesten van Kathmandu. In het gebied wonen bijna 2,5 miljoen mensen. Het epicentrum is het punt aan het aardoppervlak dat recht boven de haard van de aardbeving ligt.
De beving had op zo’n 11 kilometer diepte plaats; daar bevond zich het hypocentrum. Het was een zeer ondiepe beving; hoe ondieper, hoe meer het aardoppervlak in beweging komt. Dat verklaart het grote aantal slachtoffers en de enorme schade.
NASCHOK: Naschokken volgen op vrijwel elke aardbeving. Nadat de spanning tussen verschillende platen sterk is opgelopen en zich uiteindelijk heeft ontladen in een beving, moet de aardkorst zich als het ware weer zetten. Dat gaat gepaard met naschokken; soms signaleren seismologen er honderden. Bij Kathmandu verwachten ze schokken met een kracht van 6 op de schaal van Richter.
RICHTER: De beving van zondag had een kracht van 7,8 op de schaal van Richter en dat is tamelijk fors. In 1935 had een nog krachtiger aardbeving plaats met naar schatting een magnitude van 8,1. De schaal waarin aardvingen worden vastgelegd, is afkomstig van de Amerikaanse seismoloog (aardbevingsdeskundige) Charles F. Richter. De schaal van Richter is logaritmisch: een beving met een magnitude 8 is tien keer zo sterk als een met een magnitude van 7 en honderd keer zwaarder dan een beving met magnitude 6.