Draagvlak voor compromis illegalen lijkt niet groot
De oplossing die VVD en PvdA hebben gevonden voor de opvang van illegalen is „een zwaarbevochten compromis”. Vicepremier Lodewijk Asscher zei dat woensdag in een toelichting op het akkoord dat de twee regeringspartijen hebben gesloten. Het draagvlak in de gemeenten lijkt niet groot.
Premier Mark Rutte gaf toe dat het een moeilijk onderwerp was. Toen VVD en PvdA in september 2012 aan dit kabinet begonnen, wisten ze dat er „een paar heel lastige onderwerpen” aan zaten te komen. „Dit was misschien wel het meest ingewikkelde probleem.” Rutte gaf toe dat de onderhandelingen „bij tijd en wijle spannend” waren geweest. „Maar we zijn er uit gekomen, dat is het goede nieuws.” Hij sprak de ambitie uit om met de PvdA door te regeren tot de verkiezingen in 2017.
Asscher zei dat hij steeds het vertrouwen had gehad dat partijen er uit konden komen. „Maar ik wist het niet op elk moment zeker.” Asscher gaf toe dat het overleg van de afgelopen negen dagen inhoudelijk moeilijk was geweest. „Het ging over mensen, het roept emoties op en dat werd door beide partijen gevoeld. Politiek was het ook lastig. Het resultaat was een wel degelijk zwaarbevochten compromis.”
Rutte legde uit dat het kabinet twee besluiten heeft genomen. In vijf grote gemeenten komt er opvang voor mensen die mee willen werken aan terugkeer naar het land van herkomst. Die periode wordt beperkt tot een aantal weken, aldus de premier. Voor wie niet meewerkt, stopt de voorziening, die door het Rijk zal worden betaald. Daarnaast heeft het kabinet besloten dat de gemeentelijke opvanglocaties die er nu zijn buiten de vijf grote steden worden gesloten. Rutte zei dat ook zal handhaven.
Vluchtelingenspecialist Guusje Werkman van Kerk in Actie vindt dat het akkoord getuigt van weinig wijsheid. „Er waren negen dagen nodig voor een dwaze non-oplossing waar niemand beter van wordt. Dit doet geen recht aan de uitspraken van de Raad van Europa en die van het Comité van Ministers, die beide duidelijk maken dat Nederland internationale verdragen schendt. Dit is geen humane oplossing voor ongedocumenteerden, die hiermee in de kou blijven staan. PvdA en VVD, doe dat deze mensen niet aan.”
VluchtelingenWerk Nederland is teleurgesteld. „Het kabinet komt niet tegemoetkomt aan de uitspraak van het Europees Comité voor Sociale Rechten. Uit die uitspraak blijkt namelijk dat Nederland basale noodhulp (voedsel, kleding en onderdak) moet bieden. Hieraan mogen geen voorwaarden verbonden worden. Dit is een basaal mensenrecht. Het maakt daarbij niet uit of iemand wel of niet legaal in Nederland verblijft. Het gaat juist om de menselijke waardigheid. Het Rijk zou daarom een structurele voorziening moeten bieden.”
Joël Voordewind van de ChristenUnie: „Dit is geen oplossing voor de schrijnende problematiek van uitgeprocedeerde asielzoekers, maar een oplossing voor een coalitieprobleem. De coalitie ontkent de kern van het probleem: namelijk het ontbreken van een sluitend asielbeleid, waardoor sommige uitgeprocedeerde asielzoekers simpelweg niet kunnen vertrekken door de weigering van ambassades of vanwege het oorlogsgeweld in het land van herkomst. Het is wachten op nieuwe groepen mensen die over de straat zwerven of in de illegaliteit duiken.”
Kees van der Staaij liet via Twitter weten: „Geen ei van Columbus. Wel serieuze stap in oplossing netelig probleem en weerbarstig vraagstuk. Draagvlak gemeenten cruciaal.”
Dat draagvlak lijkt overigens niet al te groot. Onder meer in Groningen en Nijmegen lijkt er een meerderheid om de opvang open te houden. Ook wethouders uit andere steden waar de opvang zou moeten sluiten reageren dat de opvang zal blijven bestaan.
