Maandag en dinsdag is in goede sfeer aanzienlijke vooruitgang geboekt en vanuit de fracties van VVD en PvdA zijn dinsdagochtend geen blokkades opgeworpen, aldus de bronnen. Die houden naast al het optimisme nog wel een slag om de arm: de kans dát het misloopt is niet groot meer, maar het kan nog steeds.

Sinds maandag spreken premier Mark Rutte, PvdA-leider Diederik Samsom, vicepremier Lodewijk Asscher (ook PvdA) en VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra samen met staatssecretaris Klaas Dijkhoff (Asiel) over een concept-Kamerbrief. Die lopen ze zin voor zin, passage voor passage samen door. Volgens een bron gaat het nu „om de puntjes op de i”.

Maar juist meningsverschillen over details kunnen nog roet in het eten gooien. Zijlstra zei eerder op de dag dat het toch vaak in „kleine dingetjes, kleine woordjes zit die grote gevolgen kunnen hebben”. Volgens hem zijn de regeringspartijen een heel eind. „Maar gezien de complexiteit van het onderwerp ben je pas bij de finish als je er echt overheen gereden bent. Dat punt hebben we nog niet bereikt.”

Het omslagpunt in de besprekingen lag afgelopen weekeinde toen Rutte bij Samsom op bezoek ging en Zijlstra en Asscher een gesprek hadden in aanwezigheid van PvdA-burgemeester van Amsterdam Eberhard van der Laan.

Volgens betrokkenen is de sfeer na flinke ruzies vorige week sinds het weekeinde goed. Het werken aan een oplossing geeft ook vertrouwen voor de rest van de kabinetsperiode, aldus een bron.

Inhoudelijk willen bronnen weinig zeggen over het compromis. Er komt een vorm van opvang in de grote steden. Het kabinet wil zich daarom ook verzekerd weten van steun van de burgemeesters van de grote steden, die met het compromis te maken gaan krijgen. Een optie van twee grote landelijke opvangcentra voor illegalen is al sinds afgelopen donderdag van de baan.