Omdat de toon van de resolutie gematigder uitviel dan verwacht en het comité Nederland minder stevig tot de orde roept dan met name de VVD vooraf vreesde, leidde de uitspraak tot verwarring.

Kopstukken van beide partijen kwamen woensdag rond 17.00 uur bijeen om een gezamenlijke reactie op de resolutie voor te bereiden. Rond 3.30 uur vannacht werd het overleg afgebroken, zonder resultaat.

De stemming op het Binnenhof werd woensdag merkbaar nerveus toen bronnen wisten te melden dat het comité in een concept­uitspraak zou stellen niet over de Nederlandse noodopvang te gaan. Uiteindelijk lag het iets genuanceerder, maar het nieuws dat het comité het initiatief om de toegang tot elementaire voorzieningen voor illegalen te verbeteren in belangrijke mate aan Nederland laat, bleek juist.

Van de eerdere kritiek van het Europese Comité voor de Sociale Rechten (ESCR) op de Nederlandse opvang nemen de ministers kennis, stelt de resolutie. Diverse ingewijden stelden woensdag dat het comité daarmee tot uitdrukking brengt dat het ECSR zijn boekje te buiten is gegaan. Ook Nederlandse diplomaten zouden zich de afgelopen maanden in Brussel op het standpunt hebben gesteld dat het comité afstand zou moeten nemen van het ECSR. Argument daarvoor zou zijn dat volgens het ECSR ook onrechtmatig in een land verblijvende vreemdelingen onder de reikwijdte van het Euro­pees Sociaal Handvest zouden vallen. Nederland heeft dat standpunt tot nu toe steeds betwist.

Het Comité van Ministers erkent dat dit oordeel van het ECSR „complexe vragen” oproept. Wel verwelkomt het comité een Neder­landse rapportage „over welke mogelijke ontwikkelingen op dit onderwerp dan ook.”

Ook uit de eerste politieke reacties vanuit de Tweede Kamer sprak woensdag onzekerheid en tweeslachtigheid. „Ook het Comité van Ministers zegt nu dat Nederland geen uitgeprocedeerde vreemdelingen op straat mag zetten, maar teleurstellend is wel dat het comité het niet heeft aangedurfd om daar stevige consequenties aan te verbinden”, aldus CU-Tweede Kamerlid Voordewind.

Direct aan de slag

Een woordvoerder van de Protestantse Kerk in Nederland roept de overheid op direct aan de slag te gaan met de uitspraak dat ook mensen zonder geldige verblijfspapieren recht hebben op bed, bad en brood. „Mensen verdienen het niet om op straat te slapen, zoals deze week nog in Amsterdam. Onder­dak, voedsel, water en kleding zijn minimumvereisten om te overleven, en daarom nauw verbonden aan het recht op leven en cruciaal voor de eerbiediging van de menselijke waardigheid van ieder mens.”