Met nog vijftien fondsen te gaan, is het de vraag wie straks ASML-topman D. Dunn overtroeft in optimisme. De baas van de chipmachinefabrikant uit Veldhoven stelde half januari vast dat de zon is opgekomen.

Dunns uitlating biedt enig houvast voor wie zoekt naar economische lichtpunten. De machines van ASML vinden wereldwijd aftrek. Als het bedrijf er meer van verkoopt, betekent dat dat er meer chips worden gemaakt. Chips zitten in computers, televisies, mobiele telefoons, wasmachines, beveiligingsapparatuur en tal van andere producten.

Kortom, het aantrekken van de chipsector geldt als belangrijke indicator voor het herstel van de wereldeconomie. ASML zelf hoopt hiervan dit jaar de vruchten te plukken, nadat na 2002 ook 2003 met (kleiner) verlies werd afgesloten.

Philips slaagde er al wel in het tij vorig jaar te keren, mede door goede resultaten van zijn chipdivisie. Na recordverliezen van 3,2 miljard euro (2002) en 2,5 miljard euro (2001) behaalde het elektronicaconcern zijn eerste nettowinst, 695 miljoen euro, onder topman G. Kleisterlee. „Dit jaar denken we de opgaande lijn te kunnen vasthouden”, blikte de Philips-topman vooruit.

Minder robuust lieten de bestuurders van Akzo Nobel en DSM, onder meer actief in de chemische en de farmaceutische markt, zich uit. „We hebben nog geen overtuigend beeld van herstel van de economie dit jaar”, zei bestuursvoorzitter H. Wijers van Akzo Nobel vorige week. Om daar somber aan toe te voegen: „De inkomsten zullen al met al lager zijn dan vorig jaar.”

DSM-directeur P. Elverding gokte op groei van de wereldeconomie en een sterkere dollar, maar is daar lang niet zeker van. Het concern stapte af van zijn doelstelling om in 2005 een omzet van 10 miljard euro te halen.

Wat Unilever denkt over de vitaliteit van de wereldeconomie, bleef goeddeels in het ongewisse. Wel liet het concern (onder meer Knorr, Omo, Lipton) weten de komende jaren in te zetten op vitaliteit: het aan de man brengen van gezonde en luxe verwenproducten.

De voorzichtigheid ten spijt, klonk in de toelichting van verschillende bestuurders toch meer hoop door dan een jaar geleden om deze tijd. Die hoop wordt gevoed door het economisch herstel dat zich in de Verenigde Staten aftekent. Topman F. Koffrie van ’s werelds grootste kantoorartikelenhandelaar, Buhrmann, zei in dat verband: „Iedereen praat wel over de risico’s in de VS, maar Europa zou die risico’s graag willen hebben.” Het concern draait meer dan de helft van zijn omzet in de VS. „Buhrmann heeft een positief gevoel”, aldus Koffrie.

Voor breed gedragen optimisme en verbeterde winstgevendheid onder de AEX-fondsen is meer nodig, bijvoorbeeld een sterkere dollar. De Amerikaanse munteenheid daalde in 2003 met 20 procent ten opzichte van de euro. Bij DSM had de dollar een negatief effect van 6 procent op de omzet. Het concern uit Heerlen is van de beursgenoteerde bedrijven het meest gevoelig voor schommelingen in de dollarkoers.