Hij was minister in het vorige Iraakse kabinet van premier Maliki. Dat kabinet was in functie tot september vorig jaar. Nu reist Sargon Slewa (1973) de wereld af om de Assyrische zaak te bepleiten. Onlangs was hij in Nederland. In een Haarlemse lunchroom maakt hij tijd voor een gesprek.

U was minister van Milieu, maar in de praktijk ook minister voor de christelijke minderheid. Wat kon u doen?

„Ik heb geprobeerd de belangen van de christenen te bewaken. In de vier jaar van mijn ministerschap zijn er veel beslissingen genomen die betrekking hadden op christenen.

De belangrijkste daarvan is zonder twijfel dat we begin 2014 hebben besloten een zelfstandige provincie te creëren rond de Ninevévlakte, waar veel christenen wonen. Die beslissing kon mede door mijn bijdrage tot standkomen.”

Over zo’n provincie wordt al heel lang gesproken. Zal die er werkelijk komen?

„Met de informatie die ik heb, zeg ik dat IS tegen het eind van komende zomer verslagen moet zijn. Het Iraakse leger is nu al goed bezig, met hulp van de buitenlandse coalitie.”

Voor uw pleidooi voor een eigen provincie is buiten Irak weinig steun, uit angst voor gettovorming en een verdere opdeling van Irak.

„We zien inderdaad nauwelijks steun, niet in Europa en nog minder in de Verenigde Staten. Regeringen werken samen met Koerdische en Iraakse leiders, maar niet met ons. Dat vind ik triest.

Het minste wat Europa zou kunnen doen, is onze mensen niet helpen om te emigreren. Frankrijk doet dat bijvoorbeeld; dat land maakt het heel makkelijk voor christenen in Irak om te vertrekken.”

Zo’n beetje iedere christen in Irak wil dat ook.

„Maar het is niet de taak van Europa om daarbij te helpen. Ik zal nooit vertrekken. Irak is mijn land. Ik ben een Assyriër en ik ben een christen, en in beide gevallen geldt: Irak is mijn land.”

Maar wel een land dat zo steeds verder wordt verdeeld.

„Een eigen provincie zal juist helpen om Irak bij elkaar te houden. De Koerdische buren bijvoorbeeld zijn eropuit hun gebied te vergroten, door de vlakte van Ninevé in te lijven. Dat kan niet als je daar een Iraakse provincie van maakt.”

Islamitische Staat is juist daar in snel tempo erg sterk geworden. Hoe kan dat?

„Al twee, drie jaar geleden zagen we aankomen dat soennitische milities niet zomaar te overwinnen zouden zijn. Maar dat ze Mosul zouden innemen, konden we niet voorzien. Dat is ook niet zo vreemd: in feite is Mosul simpelweg aan hen uitgeleverd. Er is niet gevochten door het Iraakse leger.

Datzelfde geldt voor andere dorpen en steden waar veel christenen waren, zoals Qaraqosh. Toen IS er kwam, waren de steden leeg.”

Niemand vocht voor de christenen?

„Daar lijkt het op. De peshmerga’s, de Koerdische strijders, hebben de steden van jezidi’s en christenen verlaten, maar hun eigen steden hebben ze wel met succes verdedigd. Waarom? Daar zeg ik niets over, maar dit zijn de feiten.”

Zijn christenen een speciaal doelwit van IS in Irak?

„Iedereen is een doelwit voor IS, inclusief christenen. Ze hebben een strakke grens gesteld; iedereen die daar buiten valt is een doel.”

Ziet u een oplossing?

„Christenen moeten zichzelf beschermen, dat kan niet anders. Ze vertrouwen niemand meer. Vorig jaar zomer zijn de Nineveh Plain Protection Units (NPU’s) opgericht, een klein leger van Assyrische christenen. Zij zijn met te weinig om hun land weer op IS te veroveren. Daarvoor zullen ze coalities moeten sluiten.

Maar na de bevrijding van de vlakte van Ninevé kunnen de NPU’s wel voor bescherming zorgen. Die bescherming hoeven we niet meer vanuit Mosul of door het Koerdische leger. Dat doen we gewoon zelf. Want niemand anders zal het doen.

De federale overheid van Irak is daarmee akkoord. De beslissing dat minderheden in hun eigen regio’s zichzelf mogen beschermen, is al gemaakt. De NPU’s krijgen een wettelijke positie, ergens tussen politie en leger in. Het wacht alleen nog op implementatie. Want één ding is duidelijk: terug naar vroeger kan niet meer.”