Het herenhuis aan de Bergweg in Doorn gaat schuil achter geboomte. Tal van jaren was het in bezit van de familie Van Kol, behorend tot de notabelen van Doorn. Drs. Gijs van den Brink (61), als redacteur en exegeet verbonden aan het Centrum voor Bijbel­onderzoek te Veenendaal, vond er in 1975 een kamer. Enkele jaren eerder was zijn leven ingrijpend veranderd door het contact met leden van Youth for Christ, waarna hij zich opnieuw liet dopen, door een Indonesische pinkstervoorganger in Amersfoort.

De ongehuwde mevrouw Van Kol, die eerder kamers had verhuurd aan seculiere studenten, vond het goed toeven met christenen. „Als een seculiere student vertrok, vroeg ze ons een christelijke huurder te zoeken.”

Na het voltooien van de studie stichtte Van den Brink, inmiddels gehuwd, met twee andere echtparen een woongemeenschap. Ze wisten zich geïnspireerd door de eerste christengemeente. Niet voor niets combineerde Van den Brink de theologiestudie met de bijvakken missiologie en Vroege Kerk. „Mevrouw Van Kol bood aan dat zij in een van de semi­permanente optrekjes in de tuin zou gaan wonen. Dan konden 
wij na vertrek van de laatste studenten het hele huis huren. Na het overlijden van haar eveneens ongehuwde broer heeft ze de woning voor een bescheiden bedrag aan ons verkocht, in 1993.”

Oase

De leefgemeenschap bestond 
toen al twaalf jaar. Om er een 
juridische basis aan te geven, werd Stichting Elim opgericht. „Voor het volk Israël was Elim 
de eerste oase in de woestijn”, licht Van den Brink toe. „We 
hopen dat dit huis voor de mensen die hier leven of over de vloer komen een rustplaats in de woestijn van het leven mag zijn.”

In 1985 vormden de initiatief­nemers officieel een huisgemeente. De kern wordt gevormd door de leden van de leefgemeenschap. Die telt gemiddeld tien personen, inclusief de twee echtparen en een alleenstaande broeder die in gemeenschap van goederen leven.

Zo’n veertig gemeenteleden komen uit de omtrek. „Je kunt 
bij ons vier cirkels onderscheiden. De binnenste is die van de leef­gemeenschap. Daaromheen ligt de cirkel van de huisgemeente. De volgende is die van de kringen. De ruimste cirkel omvat zo’n 
400 sympathisanten in het hele land, die onze diaconale en mis­sionaire projecten ondersteunen. In alle kringen leggen we de nadruk op duurzaamheid, 
vriendschap en trouw.”

De zondagse samenkomst vindt plaats in de woonkamer van het herenhuis in Doorn. Voor de van huis uit hervormd-gereformeerde Van den Brink is dat essentieel. „Zodra je naar een zaaltje verhuist, raak je de intieme sfeer kwijt. Een christelijke gemeente hoort een familie te zijn. De Bijbel spreekt niet voor niets over broeders en zusters, vaders en kinderen. Andere kerken sluiten als ze onder de vijftig personen komen, wij splitsen dan.”

Hoewel hij ook in de traditionele kerken geestelijke vrienden heeft, zou de theoloog er zich niet thuis voelen. „De samenkomsten hebben daar het karakter van een uitvoering. De mensen luisteren naar het programma en vertrekken weer. Dat is vreemd aan het Nieuwe Testament. Hier is het alle zondagen een feest van mensen die met elkaar vieren dat Jezus Christus is opgestaan. Zelfs de broeders en zusters die wat later komen, gaan iedereen begroeten. Dan stoppen we even met zingen. Het is geen voorstelling die niet mag worden gestoord.”

Rein

De huisgemeente in Doorn wil het beste uit alle mogelijke kerkelijke tradities verenigen. „Met de Reformatie delen wij de nadruk op Woord en Geest, met de baptisten de geloofsdoop, met de katholieken het gevoel een deel te zijn van de wereldkerk, met de basisbeweging het basaal gestructureerd en sociaal geëngageerd zijn, met de pinkster- en charismatische beweging de nadruk op een leven door de Geest en de Geestesgaven, en met de fundamentalisten een concrete eschatologie: Jezus Christus komt terug op de wolken en in Jeruzalem.”

Gedoopt wordt er op het terras, in een opblaasbaar bad. De bediening van het avondmaal vindt plaats in de drie doordeweekse kringen: in Leersum, Opheusden en Elst (Utr.). „Op zondag hebben we regelmatig moslims in de dienst. Het is onprettig voor zowel de ongelovigen als de gelovigen wanneer scheiding wordt gemaakt door het avondmaal.”

Gijs van den Brink en Henk van de Giessen, de twee overgebleven stichters van de gemeenschap, fungeren als oudsten. „Dat wordt niet zozeer uitgesproken, het is voor de mensen hier een gegeven. In onze wijze van leidinggeven staat het algemeen priesterschap van de gelovigen centraal. Als je ons kerkelijk wilt positioneren, doen we denk ik nog het meest denken aan de vroege hern­hutters. Het ideaal van graaf 
Von Zinzendorf is ook het onze. We koesteren de gemeenschap in de kleine kring, het vele zingen en de nadruk op zending en dienstbetoon. De kleinschaligheid houdt je zuiver en rein. Als ik met iemand onenigheid heb, moet ik het hoe dan ook weer goed maken. Elkaar ontlopen gaat niet.”

Volgende week: huisgemeente Church Without Walls in Houten.


Huisgemeente Elim in Doorn

Huisgemeente Elim in Doorn ontstond formeel in 1985. De zondagse samenkomst begint rond 10.00 uur en duurt ongeveer twee uur. De dienst bestaat uit zang en getuigenis, gebed (met de vrijheid voor ieder om te bidden) en verkondiging door een „gerijpte gelovige”, zowel mannen als vrouwen. Daarnaast is er ruimte voor vrije inbreng. Doordeweeks komen de leden samen in kringen voor Bijbelstudie en gebed. Sinds 2011 is Elim multicultureel en zijn de diensten tweetalig (Nederlands en Farsi). Vrijwel alle leden hebben een evangelische of islamitische achtergrond. Elim maakt deel uit van de raad van kerken in Doorn, als gastlid.

serie
Terug naar 
de basis

Huisgemeenten in Nederland. Vandaag deel 3: huisgemeente Elim in Doorn. 
De serie wordt afgesloten met een evaluatie door prof. dr. A. Baars.

Zie ook:

Eens per maand een ieder-heeft-ietsdienst – over huisgemeente Elim (Reformatorisch Dagblad, 31-07-2008)