Eigenlijk lijkt de teerling allang geworpen. Minister Schultz van Haegen (Infrastructuur) besloot in 2012 al om de A27 ten noorden van knooppunt Lunetten te verbreden naar twee keer zeven rijbanen.

Een ingrijpend, duur en emotioneel besluit. Ingrijpend, want de zogeheten betonnen Bak van Amelisweerd moet worden opengebroken, het onderliggende folie moet worden verbreed, een deel van het oostelijk van de bak gelegen natuurgebied Amelisweerd sneuvelt, en als compensatie komen er een 250 meter lange overkapping en diverse geluidsschermen.

Duur, want het project gaat zo’n 1,2 miljard euro kosten. En emotioneel, want Amelisweerd was in de jaren 70 symbool voor de protesten van de milieubeweging tegen de verasfaltering van Nederland. De snelweg wérd uiteindelijk aangelegd, maar naast het natuurgebied, en met de betonnen bak.

Tegen het recente besluit kwamen plaatselijk, regionaal en landelijk veel protesten. En tegenonderzoeken. Schultz liet de varianten nogmaals bestuderen, maar zij en de Tweede Kamer bevestigden daarna het besluit.

Het Centraal Planbureau adviseerde juni vorig jaar nog het plan met een jaar uit te stellen, maar Schultz nam inmiddels diverse tracébesluiten. In 2018 moet de schop de grond in.

Van harte

Verkeersgedeputeerde Van Lunteren (VVD) van het huidige bestuur van de provincie Utrecht werkte van harte mee aan de realisering. Hij deed dat namens de coalitie, bestaande uit VVD (11 van de 43 Statenzetels), CDA (6), D66 (5) en GroenLinks (4).

De laatste twee partijen nemen in de huidige verkiezingstijd echter een ander standpunt in. Met de PvdA (6), SP (4), ChristenUnie (2), 50PLUS (1) en de Partij voor de Dieren (1) roepen ze dat er twee keer zes rijbanen gerealiseerd mogen worden in de huidige bak, de snelheid omlaag moet naar 80 kilometer per uur, het openbaar vervoer en de fietspaden naar universitair complex De Uithof beter moeten en de noordelijke randweg van Utrecht eerst moet worden aangepakt.

ChristenUnielijsttrekker Arne Schaddelee: „Toepassing van de twee keer zes rijstroken kost slechts 200 miljoen euro. Als je die anderhalf, twee kilometer 80 kilometer per uur rijdt, duurt dat 60 seconden. Bij de variant van twee keer zeven is dat 52 seconden. Die 8 seconden kosten dus 1 miljard euro. Dat is héél véél geld.”

De SGP, momenteel met één zetel in de Provinciale Staten vertegenwoordigd, behoort met VVD, CDA en PVV (5) tot de duidelijke voorstanders van de bredere bak. Lijsttrekker Gijs van Leeuwen: „Ik woon pal naast knooppunt Lunetten en moet daar ook dagelijks overheen. Ik weet dat daar flinke files staan. Die veroorzaken grote economische schade. Het gaat dus niet om die 8 seconden. De vertraging door de files bij Utrecht –de draaischijf van Nederland– is veel groter.”

Volgens Schaddelee zijn de files juist afgenomen. Ook kloppen zijns inziens de verkeerprognoses van zeven jaar geleden over de te verwachte groei van het autoverkeer –op basis waarvan werd besloten tot verbreding– niet meer. „Een derde van het verkeer op de snelwegen rond Utrecht is regioverkeer. Daarom willen we de alternatieven versterken: een tram en betere fietspaden naar De Uithof.”

Van Leeuwen: „De A28 bij Lunetten staat zelfs in de top vijf van de files. De tegenstanders zouden eens een weekje in mijn huis moeten zitten.”

Achterhaald

Is de hele discussie niet achterhaald, gezien het stadium waarin de besluitvorming is? Schaddelee: „Het Rijk heeft voor uitvoering van zijn besluit de medewerking van de provincie nodig voor de op de A28 aansluitende wegen en de verplaatsing van het bos. De verwachting is dat D66 in Utrecht de grootste partij wordt. Als er een ander college of een andere gedeputeerde komt als onderhandelingspartner met de rijksoverheid, zal minister Schultz toch zo realistisch moeten zijn dat ze eieren voor haar geld kiest.”

Van Leeuwen denkt dat het zo’n vaart niet zal lopen. „Ik verwacht dat CDA, VVD en D66 weer in het college zullen komen. D66 is niet massief tegen. En het is nu verkiezingstijd.”

Schaddelee vindt dat het Rijk de bezwaren vrij gemakkelijk heeft afgedaan. „De provincie zit in de regio, heeft er meer kijk op, en zal hopelijk voor een andere lijn kiezen.”

Van Leeuwen ziet dat heel anders. „Het gaat om een rijksweg en het besluit is al genomen. De provincie heeft haar handen al vol aan de provinciale wegen en moet niet een te grote broek aantrekken. Amelisweerd is een emotioneel dossier, gezien het verleden. Bij de verbreding van de A12 zijn veel meer bomen gesneuveld, maar ik heb geen protesten gehoord.”

Frappant is dat Van Leeuwen persoonlijk „de enige” is die bij verbreding van de bak zijn huis zal moeten verlaten, en toch voor verbreding pleit. „Ik vind dat mijn persoonlijk belang ondergeschikt is aan nationaal belang. Van de files bij Lunetten heeft heel Nederland last.”

Dit is het zevende deel in een serie rond de Provinciale Statenverkiezingen.