Het waren nota bene de twaalf provincies zélf die het Rijk begin 2013 plechtig beloofden dat ze uiterlijk in 2020 in totaal 6000 megawatt (MW) elektriciteit zullen opwekken met windmolens op het land. Friesland zou daarvan 530 MW voor zijn rekening nemen.

De Friese windmolenbelofte is intussen verworden tot een hoofdpijndossier. Gedeputeerde Staten, met daarin Fryske Nasjonale Partij (FNP), PvdA en CDA, maakten in hun coalitie­akkoord van 2011 afspraken over windenergie. Een deel van de windturbines zou op het vasteland kunnen komen, de rest in het IJsselmeer.

Vier jaar lang gesteggel leidde uiteindelijk net voor de afgelopen jaarwisseling tot een voorstel aan Provinciale Staten voor een reusachtig windpark in het water voor de Friese IJsselmeerkust.

Provinciale Staten floten het provinciebestuur echter terug. Eerst moet goed onderzocht worden of een lange rij windturbines langs de Afsluitdijk haalbaar is. Pas als dat niet mogelijk blijkt, komt het windpark in het IJsselmeer weer in beeld.

Besluit

Al eerder heeft minister Kamp gezegd dat de Afsluitdijk geen optie is voor de plaatsing van wind­molens. Recent werd duidelijk dat de bewindsman pas na de zomer een definitief besluit neemt over de locatie van het windpark. Voor even lijkt daarmee de kou uit de lucht, maar de kwestie speelt rond de verkiezingen voor Provinciale Staten wel degelijk een rol.

ChristenUnielijsttrekker Haga is ronduit teleurgesteld in de zittende coalitie van FNP, PvdA en CDA. „Als ChristenUnie hebben we de ambitie om in 2050 volledig onafhankelijk te zijn van fossiele brandstoffen. Alternatieven voor het opwekken van energie zijn er wel, maar op dit moment hebben we windmolens gewoon nodig om die doelen te halen.”

Haga vindt dat de huidige coalitie vier jaar lang onduidelijk is geweest over wat ze nu wil met windenergie. „Ze heeft gezorgd voor onenigheid, ook tussen families en buren, om uiteindelijk eind vorig jaar met een voorstel te komen dat niet afweek van plannen uit het coalitie­akkoord. Vier jaar lang is de boel vertraagd. Voor de plaatsing van wind­turbines is er draagvlak onder de bevolking belangrijk, maar je kunt niet ieder tevreden stellen.”

VVD-lijsttrekker Kielstra zegt dat het college in het windmolen­dossier vier jaar lang heeft stilgezeten. „Friesland moet het hebben van het weidse landschap. Reusachtige windturbines poets je niet zomaar even weg. Er had veel meer naar alternatieve vormen van energieopwekking gekeken moeten worden.” Kielstra stelt dat de zittende coalitie erg hecht aan het pluche. „Ze heeft Friesland overhoop gehaald met allerlei bijeenkomsten voor ideeën en suggesties om draagvlak te creëren. Uiteindelijk heeft ze daarmee niets gedaan en een onhaalbaar voorstel aan Provin­ciale Staten voorgelegd.”

CDA-lijsttrekker De Rouwe –zijn partij gaat aan kop in de Friese peilingen– kiest de confrontatie met minister Kamp. „Friesland wil meewerken aan windenergie tot op zekere hoogte. Kamp heeft nu de kans tegemoet te komen aan de wens van de Friese bevolking. Doet hij dat niet, dan helpt hij elk draagvlak om zeep. Dat is spelen met vuur.”

Of de minister zal luisteren naar Friesland is vraag twee. „Minister Kamp is weinig gevoelig”, aldus De Rouwe.

Dat de coalitie, waarvan ook het CDA deel uitmaakt, volgens oppositiepartijen weinig daadkracht heeft getoond in de windmolenkwestie, is volgens de CDA-lijsttrekker onzin.

„Ze hebben er een bepaald belang bij om dit te roepen. Op het moment dat er windmolens moeten komen, krijgt iedereen het warm, ongeacht welke coalitie er zit.”

Vraagtekens

Grote vraag voor Friesland is welk besluit minister Kamp uiteindelijk neemt. In vertragingstactieken heeft hij geen trek, want in 2020 zal Nederland op basis van afspraken met de Europese Unie minimaal 14 procent duurzame energie moeten opwekken.

Toch heeft VVD-lijsttrekker Kielstra er vertrouwen in dat zijn partijgenoot in Den Haag de Friezen tegemoet zal komen.

„In de media en in Den Haag blijken steeds vaker vraagtekens te worden gezet bij de effectiviteit van windmolens. Ik ben blij dat de discussie in een andere richting lijkt te gaan. Kamp kennende zal hij die feiten meewegen in zijn beslissing.”

Dat Kamp rond de gaswinning in Groningen tamelijk halsstarrig lijkt, zegt volgens Kielstra niets. „Hij is wel de eerste minister in dertig tot veertig jaar die het veiligheidsprobleem in Groningen aanpakt. Geen enkele bewindsman vóór hem heeft zich ooit iets aan de veiligheid van de Groningers gelegen laten liggen.”

Dit is het tweede deel in een serie artikelen rond de Provinciale Statenverkiezingen.

serie
In alle staten