Maar wie dieper in de cijfers duikt, ziet dat een ander getal ernstiger is. En dat is het aantal mensen (554) dat de kerk verliet en geen lid werd van een ander kerkgenootschap.

Gewoon even ter visualisatie: een kerkgebouw met 550 zitplaatsen zat op 1 januari 2014 nog vol en was op 31 december 2014 helemaal leeg. Wie zondags, zittend in een middelgrote kerk, dit getal op zich laat inwerken, die schrikt. Kerkverlating is geen probleem in de hoofden van predikanten en ambtsdragers, maar is een reëel gegeven.

Van een heel andere orde was het bericht dat het aantal leden van politieke partijen in ons land onder de 300.000 is gezakt. Hoewel je nooit appels en peren met elkaar moet vergelijken, loopt er ergens toch wel een lijntje tussen de dalende ledentallen van kerken en van politieke partijen.

En dat lijntje is het feit dat in onze individualistische maatschappij veel mensen zich niet meer betrokken voelen bij instituten. Ze geloven wel iets, maar hebben daar helemaal geen geloofsgemeenschap voor nodig. Zeggen ze.

Hetzelfde geldt voor politieke partijen, zij het dat er ook de nodige verschillen zijn. Mensen willen nog wel stemmen omdat ze weten dat dit de enige mogelijkheid is om invloed te hebben op ons politieke bestel. Maar waarom zou je lid moeten zijn van een politieke partij? Daarbij: mensen wisselen tegenwoordig gemakkelijker van politieke partij dan van kostuum. Als een politiek leider een uitglijder maakt of iets zegt dat hun niet bevalt, heeft hij afgedaan en gaat het potlood tijdens de verkiezingen subiet naar een andere lijst. Het is niet voor niets dat een zeer stabiele partij als de SGP, vergeleken met haar zetel­tal, zo veel leden heeft. Juist bij deze partij blijken de kiezers trouw en staan ze overtuigd achter het programma. Dat willen ze graag met een lidmaatschap ondersteunen.

Wie in opiniepeilingen de versnippering ziet van het politieke landschap en de snelheid waarmee partijen virtuele zetels winnen en verliezen, vraagt zich weleens af waar dit alles eindigen zal. Een parlement met twee of drie grote machtsblokken, zoals bijvoorbeeld in de Verenigde Staten, is niet alles. Maar een volksvertegenwoordiging waar het wemelt van allemaal kleine partijen is ook geen voedingsbodem voor stabiliteit.

Wat de kerk betreft: ook daar is het gemak waarmee veranderd wordt van kerkelijke gemeente soms groot. Een predikant die geen groot redenaar is, kan voor sommigen al genoeg reden zijn over te stappen naar een andere (wijk)gemeente. Het begrip ”trouw” is de laatste tijd enorm gedevalueerd. Loyaal zijn aan kerken, partijen en mensen, ook als er verschillen van mening zijn, is voor velen een synoniem voor ouderwets, verstard en vastgeroest. Toch is juist loyaliteit, trouw, een van de belangrijkste ingrediënten voor het cement van de samenleving.