bestrijdt de opvatting (RD 31-1) dat de ChristenUnie na het aantreden van Van Dijke, Rouvoet en Stellingwerf, in 1994, een nieuwe koers inzette en linkser ging stemmen dan voorheen. Het RD tilt kennelijk nogal zwaar aan een vermeend onderscheid in het stemgedrag van enerzijds de SGP-fractie en anderzijds de ChristenUnie-fractie in de Tweede Kamer. In het RD van 31 januari schrijft zelfs oud-hoofdredacteur Janse er een uitvoerige beschouwing over.

Ik krijg de indruk dat van een postzegel een tafellaken wordt gemaakt, want waar gaat het helemaal om? Het enige wat je als lezer blijkbaar moet onthouden, is dat de SGP rechts is en de ChristenUnie veel meer overhelt naar links. Die termen doen het bij het kiezersvolk nog altijd goed. Lekker gemakkelijk.

En velen in orthodox-gereformeerde kring vinden links maar niks, en dus kun je beter rechts zijn. Alsof rechts staat voor goed en links voor fout. Sommigen verwijzen zelfs naar Prediker 10:2, waar staat: „De geest van de wijze richt zich naar rechts, maar de geest van de dwaas naar links.” Dat is echter Nieuwe Vertaling, en die zal Janse denk ik niet zo snel citeren. In de Statenvertaling lees ik het anders: „Het hart des wijzen is aan zijne rechter-, maar het hart van de zot is aan zijne linkerhand.” Met die laatste tekst kun je in elk geval in de politiek niets.

Nuancering

Het is goed dat Janse zelf ook de termen ”links” en ”rechts” nuanceert en ze in feite niet deugdelijk acht. Maar wat blijft er dan over van deze muggenzifterij? Ik kan het niet anders zien dan als een permanente poging om de SGP helder te positioneren ten opzichte van de ChristenUnie. Op zich heb ik daar geen moeite mee, maar dan moet het met deugdelijke argumenten.

Janse stelt dat de ChristenUnie na het aantreden van Van Dijke, Rouvoet en Stellingwerf in 1994 een nieuwe koers (hij spreekt van lijn) heeft ingezet in vergelijking met de periode waarin ik leiding mocht geven aan de RPF. Volgens Janse was „de RPF oude stijl” ook wel erg rechts uitgevallen. Daarbij haalt hij een herinnering op uit eind jaren zeventig. Toen zat de RPF trouwens nog niet in de Kamer.

Ik kan me bij dat laatste overigens wel iets voorstellen, want toen ik in 1980 aantrad als lijsttrekker had ik in bepaalde opzichten ook moeite met beleidsvoornemens op zowel financieel-economisch als sociaal terrein. Bij de samenstelling van het verkiezingsprogramma 1981 was het om allerlei redenen niet meer mogelijk tot essentiële bijstellingen te komen.

Toen er zich in 1982 onverwacht opnieuw verkiezingen voordeden, is het verkiezingsprogramma op genoemde punten wel degelijk bijgesteld, en dat proces heeft zich in 1986 en 1989 voortgezet. Merkwaardig genoeg is dat velen niet opgevallen, dan wel wilde men er niet naar luisteren, omdat begin jaren tachtig de RPF helaas op een heel wat mindere plezierige wijze in het nieuws kwam.

Ik bestrijd de opvatting van Janse dat er in 1994 sprake was van een trendbreuk. Ook in de periode waarin ik in de Kamer zat, heeft de RPF verschillende keren anders gestemd dan de SGP. Zeker op de terreinen milieu, landbouw en economie.

Afstemming

Wel was er in die tijd altijd vóór de stemming in de Kamer een onderlinge afstemming van het stemgedrag, en het kwam meerdere keren voor dat dit tot een ’harmonisering’ in het stemgedrag van SGP, GPV en RPF leidde.

Niettemin stemde de RPF in de periode 1981-1994 ook regelmatig voor moties en amendementen van bijvoorbeeld de PvdA of GroenLinks. Het gaat dan niet om rechts of links, maar om het wezen van het voorgestelde.

Daar komt overigens wel bij dat de SGP als het erop aankomt meer gouvernementeel (loyaler aan het regeringsbeleid) is dan de RPF c.q. de ChristenUnie. Dat element mis ik bij Janse, die naar mijn idee volkomen ten onrechte een vergelijking maakt tussen de progressieve vleugel van de voormalige ARP uit de jaren zeventig, tachtig en de ChristenUnie nu.

In die AR-groep speelde veel meer de horizontalisering van de politiek mee en het zich steeds minder gebonden weten aan het onfeilbaar gezag van het Woord van God. Dat laatste kan men de ChristenUnie toch beslist niet verwijten, ondanks de stijlverschillen tussen SGP enerzijds en ChristenUnie anderzijds, die ook ik signaleer.

De auteur is oud-voorzitter van de voormalige RPF-fractie in de Tweede Kamer.