Wakker Dier richt zijn pijlen op een nieuwe sector. De organisatie, onder meer bekend van zijn campagne tegen de ”plofkip”, heeft het oog laten vallen op de visserij en de visteelt. In een brandbrief aan staatssecretaris Dijksma (Economische Zaken) dringt Wakker Dier erop aan vissen op te nemen in het besluit Houders van dieren, een wet met welzijnsregels voor allerlei dieren.

In het rapport dat met de brief is meegestuurd, schetst Wakker Dier het probleem. Opvallend is dat het rapport inzoomt op het individuele dier. Terwijl vissers hun vangst in kilo’s of tonnen berekenen, stelt Wakker Dier dat er per jaar in Nederland naar schatting 4 miljard vissen worden gevangen en 10 miljoen vissen gekweekt. De sector zou „miljoenen euro’s subsidie” ontvangen, maar welzijnsregels ontbreken.

Volgens het rapport lijden vissen zoals haring, schol en kabeljauw „gruwelijk.” De dieren worden levend verwerkt (opengesneden, organen verwijderd), stikken of gaan langzaam dood door onderkoeling na levend invriezen. „De doodsstrijd kan uren duren.”

Volgens Wakker Dier erkent de overheid dat vissen een vorm van pijn-, angst- en stressbeleving kennen. Maar recht op verdoving bij de slacht hebben de dieren niet. Europese regelgeving laat op zich wachten, dus moet Den Haag regels stellen, vindt de actiegroep.

„We hopen dat onze brief in de Tweede Kamer wordt behandeld, het liefst in een debat. De Partij voor de Dieren heeft daar in ieder geval oren naar”, zegt campagneleider Anne Hilhorst van Wakker Dier in een toelichting.

Of vissers meer kosten moeten maken als ze de vis eerst moeten verdoven, betwijfelt Hilhorst. „Dat zal afhangen van de gekozen oplossing. Ze kunnen het ook als extra verkoopargument gebruiken”, zegt zij. „Er zijn al vissers die ermee werken, zoals de Ekofish Group uit Urk.”

De Urker rederij heeft inderdaad ervaring met het verdoven van Noordzeevis, bevestigt directeur Jacob Kramer. Enkele jaren geleden werd in samenwerking met het instituut voor visserijonderzoek Imares begonnen met de ontwikkeling van een verdovingsmachine voor schol. Dat project wordt dit jaar afgerond.

Een van de zeven kotters van de Urker onderneming, de onder Britse vlag varende PD147, heeft de machine aan boord. Volgens Kramer is gebleken dat de vissen na een stroomstoot geen hersenactiviteit meer vertonen. De machine is opgenomen in de verwerkingslijn van de vis. Het strippen (schoonmaken) van de vis wordt er niet door vertraagd. Toch is de techniek nog niet klaar voor de praktijk, vindt Kramer. „Niet alle vissen reageren op dezelfde manier. Onze machine is eigenlijk alleen voor schol geschikt.”

Daar komt bij dat het ding duur is. „Tussen de 50.000 en de 100.000 euro”, schat Kramer. En daar zit het volgende knelpunt: wie betaalt dat? „De sector heeft geen geld voor deze investering. Als de overheid verdoven verplicht wil stellen, zal daar iets tegenover moeten staan.” Tot nu toe brengt vis die bij het strippen verdoofd was, geen cent extra op.

Volgens Kramer staan de meeste vissers niet stil bij de gedachte dat vissen zouden kunnen lijden. „Zo zien we dat niet, we zijn ermee opgegroeid.” Dat de Urkers nu hun nek uitsteken met de verdovingsmachine, heeft volgens hem alles te maken met vooruitkijken. „Het gaat om de publieke opinie. Uiteindelijk heeft de consument altijd gelijk.”

Directeur Pim Visser van VisNed, de belangenvereniging van kottervissers, zegt dat het onderwerp de aandacht heeft van de sector. „Het leeft kennelijk in de maatschappij. Daarom zijn we het gesprek aangegaan met de Stichting Vissenbescherming en met de Dierenbescherming.”

Volgens Visser zijn wetenschappers het er niet over eens of en in welke mate vissen pijn ervaren. „Daar moet helderheid over komen. Verder is het visserijbeleid een Europees beleid. Als er regels komen, moeten die ook gelden voor vissers uit andere landen.”

DEN HAAG (ANP). Er is veel mis met de bedrijfsvoering van een groot aantal vis­verwerkende bedrijven. De sector kan dit jaar dan ook rekenen op extra controles, meldde minister Schippers (Volksgezondheid) dinsdag.

De minister reageert op een rapportage van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) die afgelopen jaar de keten van de visproductie onder de loep nam. Bij slechts 44 procent van de bedrijven was alles op orde.