Vooropgesteld: dat het antisemitisme toeneemt in Europa is niet alleen een feit, maar ook een aanklacht tegen onze maatschappij. Eind vorige maand werd de bevrijding van het vernietigingskamp Auschwitz herdacht, waar meer dan 1 miljoen mensen werden omgebracht door de nazi’s, voor het merendeel Europese Joden. Met dat op het netvlies, mag antisemitisme nooit meer ook maar de minste ruimte krijgen op ons continent. Een verslaggever noemde Auschwitz „het zwarte gat van onze geschiedenis”. En hij heeft gelijk.

Door de aanslagen in Parijs hebben we opnieuw gezien waartoe militanten in staat zijn. Mensen worden in koelen bloede neergeschoten of omdat ze verantwoordelijk zijn voor publicaties die moslims niet welgevallig zijn, of simpelweg omdat ze Jood zijn.

En hoe je de zaken ook wendt of keert: dat laatste ruikt naar Auschwitz. Dat kunnen en mogen we als maatschappij niet wegmoffelen, dat is gewoon de realiteit.

De vraag is nu of deze antisemitische tendenzen door goed en eerlijk geschiedenisonderwijs finaal bestreden kunnen worden.

Het is te vrezen dat het antwoord op die vraag negatief is. Zeker is het van het allergrootste belang dat kinderen goed geschiedenisonderwijs krijgen op Europese scholen. Wie de geschiedenis niet kent, kan er immers ook niet van leren. Daarom ook is het ontkennen van de Holocaust een nog veel groter kwaad dan het op het eerste gezicht lijkt. Je ontkent niet alleen de gruwelijkheden uit het verleden, maar je ontneemt toekomstige generaties ook de mogelijkheid om van dat verleden te leren.

De maatregelen die de drie rabbijnen bepleiten, zijn hard nodig. Eerlijk onderwijs over racisme en de Holocaust horen daarbij. Maar het zal niet voldoende zijn om Jodenhaat uit te bannen. Wie dat denkt, is nog veel te positief over de mens en over de kwade machten die onze maatschappij beïnvloedden.

Ooit was er de leus dat je scholen moest openen, zodat je gevangenissen kon sluiten. De praktijk heeft uitgewezen dat die slogan niet klopt. Hetzelfde geldt helaas ook voor het onderwijs over de verschrikkingen die het Joodse volk, niet alleen in de Holocaust maar in de hele geschiedenis, heeft meegemaakt. Zelfs het beste onderwijs over de moord op 6 miljoen Joden door de nazi’s, zal niet voorkomen dat er toch steeds weer mensen zullen zijn die de Jood niet in hun omgeving verdragen simpel­weg omdat hij een Jood is.

Vandaar ook dat, naast gedegen onderwijs over de geschiedenis, zeker ook die van het Jodendom, goede beveiliging van Joden en Joodse instellingen hard nodig is. Niet minder zal het echter nodig zijn om anti­semitisme te ontmaskeren en antisemieten streng te straffen. De geschiedenis heeft namelijk óók geleerd dat mensen zich eerder zullen laten weer­houden van een misdaad door een strenge straf dan door een goede opleiding.