De Europese Commissie stelde vorige week voor een officiële waarschuwing te doen uitgaan. Het gat in het overheidsbudget van onze oosterburen stijgt dit jaar naar verwachting tot 2,7 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Dat betekent een forse afwijking ten opzichte van de oorspronkelijke doelstelling voor 2002. Bovendien nadert het saldo de bovengrens van 3 procent uit het stabiliteitspact. Bij overschrijding van dat niveau krijgt de betrokken lidstaat een boete opgelegd.

Uiteindelijk beslissen de bewindslieden van Financiën. Zij vergaderen aanstaande dinsdag in Brussel. Commissaris Solbes (Economische en Monetaire Zaken) zei eerder het in het belang van de Unie en van de euro te vinden dat de ecofin-raad zijn aanbeveling overneemt. Naar zijn mening staat de geloofwaardigheid van het stabiliteitspact, dat voorschriften bevat voor het tekort en dat in 1997 vooral op aandringen van juist Duitsland totstandkwam, op het spel.

Toch is het maar zeer de vraag of er een gekwalificeerde meerderheid zal zijn die zijn opvatting deelt. Duitsland oefent druk uit op Europese partners om het voorstel voor een reprimande te negeren. Italië, Frankrijk, Groot-Brittannië en Spanje zouden eraan willen meewerken de grootste EU-natie voor een terechtwijzing te behoeden, zo meldde dinsdag een bron in Rome aan het persbureau Reuters. De autoriteiten in Berlijn benadrukken dat de Commissie niet het beleid afkeurt en dat zij beaamt dat de ontsporing uitsluitend verband houdt met de krachtige conjuncturele tegenwind.

Bondskanselier Schröder kan in de aanloop naar de verkiezingen van september een standje vanuit Brussel slecht gebruiken. Het zou zijn tegenspeler, de christen-democraat Stoiber, een sterk argument in handen geven voor kritiek op zijn economische politiek.

Ondertussen heerst er, met name bij afgevaardigden van de Duitse oppositie in het Europees Parlement, ongenoegen over uitlatingen van eurocommissaris Verheugen, die de primaire verantwoordelijkheid draagt voor de uitbreidingsplannen van de EU. Die verklaarde in een vraaggesprek met het boulevardblad Bild am Sonntag dat het geen zin heeft een waarschuwing uit te delen, omdat niet wordt aangegeven hoe de regering het tekort naar beneden moet brengen.

Het is ongebruikelijk dat leden van de Commissie in het openbaar afstand nemen van een besluit van het voltallige college. Voorzitter Prodi heeft opheldering gevraagd. Hij beschouwt, zo maakte hij bekend, de opmerkingen niet als „een geval van wangedrag” en acht het incident na het overleg met zijn teamgenoot afgehandeld.

Voordat Verheugen naar Brussel overstapte, was hij staatssecretaris voor Europese Zaken in het kabinet van Schröder. Vorig jaar lag hij ook al onder vuur, toen hij pleitte voor een referendum in de huidige lidstaten van de Unie over de uitbreiding met kandidaten uit Centraal- en Oost-Europa, terwijl geen enkel EU-voorstel voor de toetreding daarover iets vermeldt.