Volgens hem zouden de verhoudingen met China sterk worden geschaad als Nederland als enige EU–lidstaat voor handhaving van het wapenembargo zou blijven pleiten. Ook de positie van Nederland in Europa zou schade lijden. Nederland is de tweede helft van dit jaar voorzitter van de EU.

Volgens Balkenende gaat het in China ook wat beter met de mensenrechten, „al zijn we er nog niet". De premier wees er verder op dat ook de economische betrekkingen met China steeds beter worden.

Het kabinet gaat met zijn opstelling in tegen de wens van de Tweede Kamer. Die wil het wapenembargo handhaven omdat de mensenrechten in China nog onvoldoende zouden zijn verbeterd. Eind vorig jaar nam zij unaniem een SP–motie van deze strekking aan. Anderhalve week geleden drong ze nog eens aan op uitvoering van deze motie.

SP–kamerlid Van Bommel noemde het kabinetsbesluit vrijdagmiddag „schandalig". „Op deze manier kunnen we het hele wapenexportbeleid wel bij het grofvuil zetten. De Nederlandse belangen wegen voor Balkenende kennelijk zwaarder dan de mensennrechten."

Van Bommel wil volgende week een spoeddebat met Balkenende en minister Bot van Buitenlandse Zaken over de kwestie. „Ik wil de regering dan dwingen zich te voegen naar de wensen van de Kamer."

De Kamerleden Koenders (PvdA) en Van Baalen (VVD) delen de kritiek van Van Bommel. Koenders noemt het kabinetsstandpunt „uiterst voorbarig". „Hier is meer aan geld dan aan principes gedacht." Volgens Koenders willen Frankrijk en Duitsland helemaal nog niet meteen het embargo opheffen en zijn er zat alternatieven om toenadering te krijgen tot China en toch over mensenrechten en Taiwan te praten.

Werkgeversorganisatie VNO–NCW is wel blij met het kabinetsbesluit over opheffing van het wapenembargo. „Verstandig en realistisch", oordeelt ze in een reactie.