Binnenland

Nederlandse satiremakers voorzichtig met grappen over moslims

APELDOORN. Cabaretier Jack Spijkerman zal zich wel twee keer bedenken voordat hij een grap maakt over de islam, zei hij woensdagavond in het tv-programma Editie NL. De komende tijd zullen volgens hem meer satiremakers hier voorzichtig mee zijn.

8 January 2015 16:00Gewijzigd op 15 November 2020 15:43Leestijd 4 minuten
Hulpverleners staan bij het lichaam van Theo van Gogh. Deze publicist werd in 2004 bruut afgeslacht door een moslimextremist. beeld ANP
Hulpverleners staan bij het lichaam van Theo van Gogh. Deze publicist werd in 2004 bruut afgeslacht door een moslimextremist. beeld ANP

Feit is echter dat veel Nederlandse cabaretiers, cartoonisten en schrijvers hun woorden al op een goudschaaltje wegen als de islam het mikpunt wordt van hun spot. Dat is een gevolg van het brute afslachten van publicist Theo van Gogh in 2004 door een moslim­extremist.

Exemplarisch is een uitspraak van cabaretier Theo Maassen eind 2012 over het opheffen van de persoonsbeveiliging van PVV-leider Wilders. „Als een hond vals is, dan krijgt die een spuitje. Als een politicus vals is, dan krijgt die persoonsbeveiliging. Ik ben voor de vrijheid van meningsuiting. Maar ik ben tegen persoons­beveiliging: misschien dat mensen dan net even iets langer nadenken voordat ze iets gaan zeggen”, zo zei hij letterlijk.

Daarmee haalde hij de woede van veel Nederlanders op de hals. De cabaretier hield hiermee volgens Volkskrantcolumniste Nausicaa Marbe het taboe op islam­belediging in stand. „Doe het niet, houd je mond, leef in vrees, dan gaat alles goed. Maassen gaat blind voor de angstcultuur”, zo schreef Marbe destijds.

In het inmiddels niet meer bestaande praatprogramma Pauw & Witteman gaf Maassen tekst en uitleg. Vóór de uitzending ging de redactie van het programma na of de cabaretier in zijn shows weleens grappen maakt over de islam. Dat bleek niet zo te zijn.

Over islamkritiek zei Maassen: „Het is natuurlijk een raar gebiedje geworden omdat je weet dat het gevoelig ligt, het is ook raar om daarover grappen te gaan maken, omdat het niet mag.”

Op de vraag van Pauw of hij zich niet beperkt voelt om over de islam of moslims iets te zeggen, zei hij: „Nee, ja natuurlijk moeten er beperkingen zijn. Daar zijn beperkingen omdat ik privédingen niet kan vertellen.”

Verder gaf Maassen aan het „interessanter” te vinden om het te hebben over het seksuele misbruik in de Rooms-Katholieke Kerk en „over onze godsdienst wat daarmee mis is, dan nog eens te gaan bashen op die moslims.”

Rechtsgeleerde Afshin Ellian fileerde de antwoorden van de cabaretier in opinieblad Elsevier. „Christen-bashing is oké, het moslim-bashing is fout.” Zich rechtstreeks tot de cabaretier richtend: „Wat jij „veel interessanter” vindt, is natuurlijk jouw angst om net als Van Gogh op straat te worden afgemaakt, als een dolle hond, maar dat verzwijg je.” Zijn weblog afsluitend zegt hij: „Theo, geef toe: je bent te laf om het over de islam te hebben. Daarvoor hoef je je in Nederland beslist niet te schamen. Je valt zelfs niet op.”

Behalve Maassen lijken ook andere satiremakers hun pijlen liever te richten op het christendom dan op de islam. „DWDD-cabaretselectie toont aan dat er de laatste jaren in ons land hardere grappen over Jezus dan over Mohammed zijn gemaakt #bangvoorislam”, twitterde NPO Radio 1-journalist Wim Eikelboom gisteravond.

Het „ongeschreven recht om christenen te kwetsen” bestaat volgens hoofdredacteur Bert Brussen van ThePostOnline al sinds de jaren 60 van de vorige eeuw, schreef hij ruim een jaar geleden. Brussen begrijpt echter niet waarom degenenen die het christendom belachelijk maken het echt niet vinden kunnen om de islam te bekritiseren. „Hypocriet”, vindt hij dat. Hij zegt zelfs dat je moet oppassen om niet gearresteerd te worden als je islamkritiek levert, terwijl je met lof overladen wordt als je hetzelfde doet met het christendom. „Christenen kwetsen is kortom prijzenswaardig, moslims kwetsen daarentegen strafbaar.”

Dolf Jansen –zoon van de bekende arabist Hans Jansen– is een van de weinige cabaretiers die het nog aandurven om tóch regelmatig grappen te maken over de islam. In 2007 kwam hem dat op doodsbedreigingen te staan vanuit moslimkringen. Toen al zei hij in een interview met NRC Handelsblad wat Ellian en Brussen recenter zeiden. „Mensen proberen de islam te ontzien, en dat vind ik verkeerd. Als iets grappig is, moet je dat gewoon zeggen. Het christendom is zo vaak op de hak genomen.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl
Vond je dit artikel nuttig?

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer