Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en staatssecretaris Van Rijn van Volksgezondheid stuurden enkele dagen geleden hun langverwachte brief over de participatiesamenleving naar de Tweede Kamer. Dat gebeurde op aandringen van Slob.

„In zijn eerste Troonrede, in september vorig jaar, zei koning Willem-Alexander dat Nederland verandert in een participatiesamenleving. Maar wat de regering daar precies mee bedoelde, maakte zij nooit goed duidelijk. Daarom vroeg ik om een brief over dit thema. Die kwam er, maar die had de diepgang van een kinderbadje. Het was een flutbrief. Daarom heb ik via 
een motie, die de Kamermeerderheid steunde, nogmaals om een nadere uitwerking gevraagd.”

Bent u tevreden over de nadere toelichting?

„Het kabinet zet in ieder geval verdere stappen en gaat nu serieus op de kwestie in. Er staan mooie dingen in. Bijvoorbeeld dat de overheid op zoek is naar een nieuwe balans tussen de verantwoordelijkheden van de overheid en die van de samenleving.”

Vindt u de brief niet te theoretisch?

„Dat klopt. Het kabinet heeft ook niet alle antwoorden op de vragen. Het is een beschrijvend stuk, maar het denkproces is nog gaande.”

Gaat een kabinet met daarin de tegenpolen VVD en PvdA wel komen met eensluidende visie op participatie?

„Dat zal niet gemakkelijk zijn. Dit kabinet heeft twee zielen in één borst. De VVD verwacht het van de markt en de PvdA van de staat. Er mag best meer oog zijn voor de maatschappelijke organisaties, zoals kerken. Gelukkig zijn er veel christenen in het land die de handen uit de mouwen willen steken. Het is dan wel jammer dat sommige gemeenten, zoals Utrecht, kerken niet zien staan.”

Maar het kabinet zet toch wel heel concrete stappen, zoals de decentralisaties van zorg, jeugdbeleid en arbeid?

„Dat is positief, hoewel we wel goed de vinger aan de pols willen houden.”

De bewindslieden geven de Christen­Unie een aai over de bol door een boek van het wetenschappelijk instituut van uw partij over de coöperatiesamenleving te noemen. Willen zij u paaien?

„Het is meer dan een aai over de bol. Kort na de presentatie van het rapport heeft het kabinet belangstelling getoond voor het boek en met de scribenten gesproken. Ik denk dat de ChristenUnie met een pleidooi voor de coöperatiesamenleving alle polen bij elkaar brengt. De PvdA verwacht het vooral van de staat, de VVD van de markt en het CDA van de samenleving. Wij zeggen: het is niet markt óf staat óf samenleving. Maar: én markt én staat én samenleving. Zullen we voortaan van coöperatiesamenleving spreken in plaats van participatiesamenleving?”