Het is volgens het museum de eerste keer dat deze ‘oorlogscollectie’ voor een groot publiek zichtbaar wordt gemaakt. „Nu, zeventig jaar na de bevrijding, is het tijd om de kunst in samenhang aan het publiek te tonen”, verklaarde het museum vrijdag. „De problematiek rondom de Tweede Wereldoorlog zal met nuance worden behandeld en doorbreekt het gangbare zwart-wit denken.”

Tijdens de oorlog kocht de Nederlandse Staat onder leiding van NSB’er Eduard Gerdes (1887-1945) meer kunst dan ooit tevoren. Gerdes was bij het toenmalige Departement van Volksvoorlichting en Kunsten verantwoordelijk voor de kunstaankopen. Hij was zelf kunstenaar en voor de oorlog lid van talrijke kunstenaarsgenootschappen. Dat verklaart volgens het museum waarom „er zoveel bekende grootheden en werken van hoge kwaliteit” in de collectie zitten.

De aankopen betroffen vooral stillevens, figuurstukken, portretten en voorstellingen uit de natuur, zoals Hollandse landschappen, zee- en riviergezichten en stads- en dorpsgezichten. „Er bestond tijdens de bezetting een sterke voorkeur voor realistische taferelen die het Holland benadrukten dat de bezetter voor ogen had”, stelt Museum Arnhem. Na de bevrijding werd de collectie opgeslagen in depots, inmiddels beheerd door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.