Commentaar: Kerk hoeft niet bang te zijn voor atheïstenkerken
Zondag is het zover. Dan verdubbelt het aantal Sunday Assembly’s wereldwijd door de opening van 32 nieuwe gemeenschappen. Het gaat hier om gemeenschappen die in de volksmond ook wel atheïstenkerken heten. In Nederland openen morgen vestigingen in Apeldoorn, Amsterdam, Rotterdam en Utrecht.
Volgens de initiatiefnemers is er zelfs in het Veluwse Apeldoorn met z’n talloze kerken genoeg potentieel aanwezig voor de atheïstenkerk.
Ze noemen het trouwens liever geen kérk. Ook zijn zeker niet alleen atheïsten welkom, maar mag iedereen aanschuiven die verbinding zoekt.
Het is niet al te moeilijk om dit zoeken naar gemeenschap met een paar zinnen in de religieuze hoek te zetten. Want waarin onderscheiden deze atheïstenkerken zich eigenlijk van al die andere verenigingen waar mensen verbinding en gemeenschap zoeken? Is er een wezenlijk verschil tussen een bijeenkomst van een politieke partij, een plaatselijke leesclub, een samenkomst van plattelandsvrouwen of studenten en de atheïstenkerk? Of zit dat verschil er misschien in dat de gemeenschappen van The Sunday Assembly toch een soort antikerken zijn? En dan niet anti in de zin dat ze zich richten tégen de kerken, maar in de zin dat de gemeenschappen bedoeld zijn als vervanging van het christelijke gemeenteleven?
Wat die christelijke gemeenten betreft: ook daar zoeken mensen naar verbinding en gemeenschap. Met elkaar, maar vooral met de Ander, met God. Hét symbool van het christendom is niet voor niets het kruis.
Aan dat kruis stierf Jezus Christus tot verzoening van de zonde. Maar het kruis is ook het symbool dat het in het christendom gaat om verbinding over twee assen: verticaal, met God, en horizontaal, met anderen. Die verticale as ontbreekt in de atheïstenkerken.
Hoe het ook zij: de kerk moet luisteren naar de roep, de hunkering bijna, om zingeving en verbinding die breed klinkt in onze kale en kille maatschappij. Het is namelijk die roep om zingeving en gemeenschap waar de atheïstenkerk op inspeelt.
De kerk, dat eeuwenoude instituut dat men in de geschiedenis al talloze malen ten grave wilde dragen maar dat dankzij God Zelf nog steeds leeft, is dé plek bij uitstek waar het gaat over de zin van het leven. Het stichten van atheïstenkerk in diverse steden in ons land is daarom een uitdaging aan de christelijke gemeente. In de Randstad, maar blijkbaar niet minder op de Veluwe. Want in de kerk zoeken we niet alleen gemeenschap met elkaar, maar horen we vooral van God Die in dit onmetelijke heelal op zoek is naar mensen.
Een God, Wiens goedheid zo hoog is als de afstand van de hemel tot de aarde.
Een God, Die door de verzoening die aangebracht is door Christus de schuld van zondaren zo ver van Zich wil wegdoen als het westen verwijderd is van het oosten.
De kerk heeft geen enkele reden angstig te kijken naar de opkomst van atheïstenkerken. Omdat ze mag spreken van God Die al in het paradijs begon verbinding te zoeken met mensen die zelf die verbinding verbroken hadden.