Atoomschuilkelder overblijfsel uit verleden

Half september waren in het Friese Grou voor het eerst sinds het einde van de Koude Oorlog de bunkers te zien waar vier commandoposten zich konden vestigen voor het geval er een kernoorlog uit zou breken. „De belangstelling was enorm groot”, zegt Sjoerd Rekker, voorzitter van de stichting Nationale Collectie Bescherming Bevolking (NCBB). „Deze bunker ziet eruit alsof men er gisteren weggelopen is. Alle spullen staan er nog.”

Het is een van de locaties uit de Koude Oorlog die de stichting onder haar hoede heeft. De NCBB wil de belangstelling levend houden voor de overblijfselen van de organisatie Bescherming Bevolking (BB), begin jaren 50 opgericht om ons land met behulp van vrijwillige burgers te beschermen tegen de gevolgen van een (kern)oorlog.

Atoomschuilkelders vormden een belangrijk onderdeel van de civiele verdediging van Nederland. Tot in de jaren zeventig werden ze gebouwd, bijvoorbeeld bij de aanleg van de metro in Amsterdam. Maar in de jaren tachtig brak het besef door dat de BB, inclusief de kelders, weinig kon uitrichten tegen een verrassingsaanval met kernwapens, en zette bovendien de dooi tussen Oost en West in.

Toch vroeg de Partij voor de Dieren in Apeldoorn deze week aan het gemeentebestuur of honden en katten ook mee mogen in een schuilkelder bij een eventuele nucleaire aanval. De schuilplaats in Apeldoorn bood onderdak aan 7500 mensen, maar is nu in gebruik als parkeergarage. Het is een van de vele plekken in Nederland waar bij ondergrondse bouw ook ruimte voor schuilkelders werd gemaakt.

Wat is daar nu nog van over? De website forten.info heeft een inventarisatie gemaakt waaruit blijkt dat er in de Apeldoornse parkeergarage nog restanten van de kelder te zien zijn. Onder stalen platen zouden nog hurktoiletten verscholen zitten. In een kelder in Dalfsen voor 3000 personen zit al jaren een kunstatelier. Elders bieden de voormalige toevluchtsoorden onderdak aan expositieruimtes, zijn ze in gebruik als oefenruimtes voor popbands of zit er een schietvereniging.

Veel schuilkelders zijn nog in redelijke staat, meldt de inventarisatie, maar Rekker verwacht niet dat ze snel gebruikt kunnen worden als daaraan weer de behoefte ontstaat. „Ze zijn al jaren dicht, ze zijn leeggehaald en sinds die tijd is er weinig meer gebeurd.”

Zo lijken de atoomschuilkelders die nog over zijn alleen nog praktisch nut te hebben voor nieuwe bestemmingen. De stichting van Rekker mag zich er dan voor inzetten de herinnering aan de Bescherming Burgerbevolking levend te houden, de belangstelling voor de overgebleven atoomschuilkelder zal niet groot zijn, schat hij in. Er is nu eenmaal weinig meer te zien. Volgens hem worden de kelders ook niet als monument aangemerkt.

Het ministerie van Veiligheid en Justitie heeft de atoomschuilkelders ook niet meer echt op het netvlies als het gaat om de veiligheid van ons land. Het ministerie kijkt altijd hoe reëel een dreiging is.

„Sinds de Koude Oorlog is de dreiging van een atoomoorlog heel laag”, zegt een woordvoerder.

www.forten.info

Atoomschuilkelder overblijfsel uit verleden

Binnenland

RD.nl in uw mailbox?