Jongeren drinken minder en roken is voor hen helemaal taboe. Dat blijkt uit de cijfers die de Universiteit Utrecht en het Trimbos-instituut gisteren publiceerden. Deze resultaten liggen in lijn met andere rapporten. De trend ”almaar jonger” lijkt te zijn doorbroken. Het aantal tieners dat af en toe of zelfs geregeld een pilsje pakt is fors gedaald.

Jammer is wel dat deze trendbreuk niet gevolgd wordt door het daling van de alcoholconsumptie als jongeren de smaak van het geestrijke vocht eenmaal te pakken hebben gekregen. Een kwart van de drinkende jongeren bedrinkt zich wekelijks. Driekwart van de jongeren die alcohol gebruiken is weleens stomdronken. Dat is bepaald niet geruststellend.

De daling van het alcoholgebruik onder tieners wordt algemeen uitgelegd als een gevolg van de strengere opvoeding door ouders. Zij zouden meer dan tien jaar geleden hun kinderen regels opleggen. Een verbod op zogenoemde genotsmiddelen maakt daar deel van uit.

Het feit dat de meeste jongeren die nu drinken of roken dat vanaf hun zestiende gaan doen, sluit daarbij aan. Ook al zijn jongeren wettelijk gezien pas op hun achttiende volwassen, in de praktijk vinden ouders en hun kinderen vaak dat je op je zestiende op eigen benen moet kunnen staan. In ieder geval is in onze samenleving het algemeen gevoelen dat het niet past dat ouders deze oudere pubers verboden opleggen. Waarbij het natuurlijk maar de vraag is of zestien­jarigen inderdaad in staat zijn hun eigen grenzen in acht te nemen. De praktijk wijst in ieder geval vaak iets anders uit.

Dat laatste wordt bevestigd door het fenomeen van drankfeesten in keten en caravans die op afgelegen plaatsen op het platteland te vinden zijn. Dat zijn voor jongeren die nog niet volwassen zijn juist plaatsen waar ze zich te buiten kunnen gaan. Triest is dat deze illegale drankketen ook te vinden zijn in streken die bekend zijn als orthodox-gereformeerd.

De winst die is geboekt ligt dus vooral bij de jongeren beneden de zestien. Dat daar vooruitgang is waar te nemen, is ook positief. Het blijkt dus te werken als ouders hun kinderen regels stellen.

De resultaten die zijn bereikt bij het drinkgedrag van tieners zouden ouders kunnen aansporen om ook op andere terreinen grenzen te stellen. Te denken valt aan het mediagebruik of de geldbesteding. Er zijn zeker ouders die dat doen, maar er is ook een groep die daar minder helder in is; die wellicht bang is voor een zuur gezicht of eindeloze discussies.

Dat laatste is natuurlijk nooit helemaal te voorkomen. Sterker, gesprekken of zelfs discussies zijn nodig om de betekenis en het nut van de regels aan jongeren uit te leggen. Wie alleen maar regels stelt en er geen uitleg van geeft, zal immers met zijn strenge optreden alleen maar verzet oproepen. Dan is het gevaar levensgroot dat het tegendeel van het beoogde doel wordt bereikt.