Onveilig voelde Ceelen zich afgelopen dagen niet, liet ze donderdagmiddag onderweg naar Erbil weten. „Maar garanties dat mij niets zou overkomen, had ik niet.” De directeur van Stichting Vluchteling was eerder in Noord-Irak. „Het verschil is dat ik nu mannen met geweren op straat zag.”

Volgens Ceelen zijn inmiddels 1,2 miljoen Irakezen van huis en haard verdreven. Ze bezocht diverse opvangplaatsen voor jezidi’s en andere Iraakse minderheden die door de islamitische terreurgroep IS (voorheen ISIS) worden opgejaagd. „Ik zag overal vluchtelingen. In een kamp over de Syrische grens kwamen Irakezen aan die hadden vastgezeten in het Sinjargebergte. Uitgedroogd, verward en verzwakt. Bizar dat deze mensen een veilig heenkomen zoeken in een land dat zelf oorlogsgebied is.”

Er is volgens Ceelen „een schreeuwende behoefte” aan levensreddende middelen. „Voedsel, water, maar ook medicijnen voor mensen met diabetes en een te hoge bloeddruk. Ze zijn hals over kop gevlucht en hebben niets bij zich. Ook is er behoefte aan infuusvloeistoffen en babyvoeding.”

Ceelen, die vrijdag weer naar Nederland zou terugkeren, was er afgelopen dagen getuige van dat voedselpakketten werden uitgedeeld. „Maar de hulpverlening is nog lang niet op peil”, stelt ze nadrukkelijk. „Ik heb erbarmelijke toestanden meegemaakt. Bijvoorbeeld honderden mensen die worden opgevangen in een veel te klein gebouw zonder sanitair en wc.”

Geld zou niet het probleem zijn. Ceelen, fel: „Dat is een fabeltje. Saudi-Arabië heeft 500 miljoen dollar overgemaakt naar de VN, maar het geld wordt niet uitgegeven. Onze lokale partner in Noord-Irak heeft er nog geen cent van gezien. Daar maak ik me zorgen over.”

Stichting Vluchteling doet zelf de knip open. „We stellen 225.000 euro uit onze reserves beschikbaar voor noodhulp. Dit bedrag komt bovenop het geld dat we al besteden aan hulp in het Koerdische deel van Irak. We móeten deze uitgeputte en opgejaagde mensen helpen.”

De stichting Hulp Vervolgde Christenen (HVC) in Hoogblokland sluit zich bij de noodkreet aan. Directeur Jan Bor: „We zijn deze week een actie gestart om minimaal 50.000 euro bij elkaar te krijgen. We hebben mogelijkheden om via lokale contacten in Noord-Irak voedsel te kopen en door koeriers te laten bezorgen op plaatsen waar vluchtelingen worden opgevangen. Komende week gaat er iemand van onze organisatie naar Irak om de noodhulp te begeleiden.”

HVC steunt al langer de christelijke gemeenschap in Mosul. „De meeste mensen zijn de bergen in gevlucht, maar sommigen keren weer terug. Ze zoeken telefonisch contact met ons zodra het kan.” De directeur hoort hun verhalen. „Het is één en al droefenis. De mensen zitten met 40, 50 graden in de bergen, zonder eten, zonder drinken, zonder schaduw. Je staat erbij te janken als je het hoort.”

De brute executies door IS gaan Bor door merg en been. „Er is een complete genocide aan de gang in Noord-Irak. Dertig, veertig mannen worden op een rij gelegd en achter elkaar doodgeschoten. Het gaat er bijzonder grof aan toe.”

De christelijke organisatie Open Doors in Ermelo heeft op dit moment vijftien medewerkers in Noord-Irak. „We ondersteunen 3000 gezinnen met voedselpakketten, hygiënepakketten en matrassen”, vertelt woordvoerder Klaas Muurling. „We doen dat via de kerken. Ook niet-christenen die naar de kerken komen, worden geholpen.”

Open Doors wil 130.000 euro bij elkaar krijgen voor noodhulp aan Noord-Irak. „Onderdeel van de actie is de verkoop van T-shirts met het nasraniteken om onze verbondenheid met Iraakse christenen tot uitdrukking te brengen. We hebben er 1600 in twee weken verkocht.”

Het Rode Kruis startte vrijdag een financiële actie voor Noord-Irak. De organisatie heeft 6 miljoen euro nodig om de noodhulp voort te zetten. Ze heeft 4000 vrijwilligers actief in de regio.