Enkele dagen na de beving nam de Presbyteriaanse Kerk het complex in gebruik. Zo raakte de zorg voor verslaafden aan alcohol of drugs goed onder dak. Met geld van abonnees van het Reformatorisch Dagblad.

In Mexico vallen tienduizenden doden door drugsgeweld. En de ‘drugsroute’ –het transport uit Colombia naar Noord-Amerika– loopt langs Tapachula. Maar Mexico is ook berucht vanwege alcoholverslaving. Vanwege al deze problemen tilde de Mexicaanse Presbyteriaanse Kerk in 2008 vlak bij Tapachula het Centro Shalom van de grond. De aan werk van de Gereformeerde Zendingsbond gerelateerde RD-actie 2012/2013 bracht 290.000 euro op. Daarvan gaat 170.000 euro naar nieuwbouw van het opvangcentrum voor verslaafden.

De slaapzalen, het sanitair, de keuken en de eetzaal zijn inmiddels gereed. Aan het kantoor wordt nog gebouwd. „In de komende weken gaan wij verhuizen en de laatste details afmaken”, vertelde Josue Najera Hgo, directeur van Centro Shalom. „De begroting was sluitend. Wij hebben iets meer uitgegeven dan voorzien. Maar dat konden wij financieren door meer gebruik te maken van vrijwilligers en door de actie ”Geef je steen”. Wie voor 100 peso een papieren ‘steen’ koopt, krijgt vermelding van zijn naam op de muur.”

Opening

Zo’n 600 à 700 mensen woonden op zaterdag 12 juli de officiële opening van het nieuwe gebouw bij. Zij trotseerden de temperatuur van 35 graden onder grote tentzeilen. Elke gast kreeg bij het zich laten registreren een envelopje. Het was natuurlijk de bedoeling om daar wat geld in te doen. Als gift. De actie leverde 8500 Mexicaanse peso (ongeveer 475 euro) op. Ieder kreeg ook een in westerse ogen simpel sleutelhangertje. Maar veel met het project meelevende mensen vonden dat een prachtige herinnering.

De ”interno’s” die in het afkicken begeleiding ontvangen in de oude, weinig doelmatige gebouwen van Centro Shalom waren herkenbaar. Ze droegen een groen shirt. Twee van hen legden een publiek getuigenis af. Zij dankten God dat ze clean zijn, maar ook dat de relaties in hun gezin weer zijn hersteld. Goede raad voor de aanwezigen! Obed vertelt over de historie van Centro Shalom. En de burgemeester beklemtoont dat een instituut als Centro Shalom erg belangrijk is voor de gemeenschap.

Christelijk karakter

De begeleiding in het afkicken heeft een christelijk karakter. Centro Shalom probeert daarom niet alleen kerkenraden, maar ook leden van de kerk te betrekken bij zijn werk. Het groepje interno’s dat de officiële opening bijwoonde vormde een koortje dat een paar songs en christelijke liederen ten gehore bracht.

De voorzitter van de regionale synode mediteerde naar aanleiding van Micha 6:8: „Hij heeft u bekend gemaakt o mens! wat goed is; en wat eist de Heere van u, dan recht te doen…” Na alle toespraken in de tent trok de menigte in optocht naar de nieuwbouw. Enkele mensen kregen een schaartje in de handen gedrukt. Maar voordat zij het lint mochten doorknippen, deed een andere predikant een gebed.

Niet gemakkelijk

Chiapas is geen gemakkelijk gebied. Er zijn dit jaar al drie aardbevingen geregistreerd. Die in juli had een kracht van 7 op de schaal van Richter. Er is in deze regio ook sprake van vulkanen. Enkele daarvan zijn nog werkzaam. Machiel Kommers, die met zijn vrouw Erika namens de Gereformeerde Zendingsbond in dit gebied werkt, zei: „Wij voelden de beving, namen de kinderen op de arm en gingen snel naar buiten.”

Maar ook in andere opzichten is Chiapas niet zo rustig. Mexico staat niet op de vijftig landen tellende ranglijst christenvervolging van Open Doors. Maar juist in het Chiapasgebied is er toch wel sprake van discriminatie. Amnesty International klopte meer dan eens bij de regering aan om aandacht te krijgen voor de protestanten in het gebied, die nu vaak worden achtergesteld. Als mensen in de regio Ocosingo of San Christobal overgaan van de rooms-katholieke naar een protestantse kerk, worden er soms huizen in brand gestoken.

De situatie is echter complex, er is nooit sprake van een uitsluitend rooms-katholieke actie. Degenen die protestanten dwarszitten zijn veelal slechts in naam rooms en koesteren nog veel van de originele, heidense volksreligie en traditie. Die traditie staat niet toe dat iemand overgaat naar een andere groep. Hun reacties zijn soms fel, bijvoorbeeld als de protestantse bekeerlingen niet meer willen meedoen met volksfeesten die deze of gene geld opleveren.

Dwars door de religieuze tegenstellingen heen speelt dan weer de verslaving- en drugshandelproblematiek. De huidige directeur van Centro Shalom, Josue Najera Hgo, verkocht voorheen computers, papier, enveloppen en dergelijke. Op een gegeven moment kwamen twee mensen binnen. „Wij willen eens even praten.” De deur moest dicht. „Wij handelen in drugs. Wij willen via jou en je envelopjes drugs gaan verkopen.” Ze wilden ook geld witwassen. En weigeren brengt veel risico met zich mee.

Mexico vertoont nog meer onverwachte dingen. Tussen Tapachula en de vulkaan Tacana ligt een oude koffieplantage. Henry, broer van Hitlers maîtresse Eva Braun, was ooit eigenaar van dit bedrijf. In het mooie, bij de plantage horende huis staan nog altijd portretten van Hitler en zijn lief te koop. Mexicanen beweren dat ze hier samen op bezoek waren. Nog niet lang geleden speelden een Mexicaanse politicus en zijn geliefde tijdens de een of andere feestelijkheid de rol van Adolf en Eva.

Altijd vol

Ondertussen ving Centro Shalom sinds 2008 in totaal 423 verslaafden op. Met tientallen voormalige cliënten die clean zijn, bestaat nog contact. Veel afgekickten verdwenen uit het zicht. „Alcoholisme is een nationaal probleem”, zegt Najera Hgo. „Het oude centrum, met een maximale opvangcapaciteit van twaalf tot vijftien verslaafden, zat altijd vol. In het nieuwe centrum is plaats voor 36 mensen tegelijk. Maar wij willen daar rustig naartoe groeien. Er kan ook daarna nog uitgebreid worden.”

Was er sprake van problemen bij de bouw van het nieuwe centrum? Josue Najera Hgo: „Wij hebben in vijf jaar veel tot stand gebracht. Maar een aantal predikanten bleek op een gegeven moment jaloers op wat bereikt was en wilde meer inspraak, meer zeggenschap.” Najera Hgo waarschuwt de Nederlanders voor zulke situaties in de kerk. „Zo mag het niet. Niet de hele kerk is daarbij betrokken. Maar zoiets kan het wel lastig maken om de hele kerk mee te krijgen in de zorg voor een project.”