„Alzo stierf Rachel; en zij werd begraven aan de 
weg naar Efrath, hetwelk 
is Bethlehem. En Jakob richtte een gedenkteken op boven haar graf, dit is het gedenkteken van Rachels graf tot op deze dag” (Genesis 35:19-20).

Plaats

De graftombe van Rachel ligt in Bethlehem, een paar honderd meter ten zuiden van de gemeentegrens van Jeruzalem. In 1948 veroverde Jordanië het gebied en werd het Joden verboden om bij de graftombe te bidden. De Arabieren bouwden een eigen begraafplaats rondom de tombe, waardoor er weinig overbleef van de oorspronkelijke open ligging. Sinds de overwinning in de Zesdaagse Oorlog in 1967 is het graf weer voor Joden toegankelijk, hoewel de rest van Bethlehem onder de Palestijnse Autoriteit valt. Om veiligheidsredenen is de graftombe ommuurd en alleen bereikbaar voor bezoekers in kogelvrije bussen.

Oorsprong

Van de 5e tot halverwege de 19e eeuw kenmerkte de graftombe zich door een kleine koepel, overeind gehouden door vier balken. De rijke Britse weldoener Sir Moses Haim Montefiore liet in 1841 muren en een bezoekersruimte bouwen.

Betekenis

Volgens de Joodse traditie weende Rachel in haar graf toen de Joden passeerden op weg naar hun ballingschap in Babylon (Jeremia 31:11-16). Voor Joden is dit de derde heilige plek, na de Tempelberg in Jeruzalem en de Grot van de Patriarchen in Hebron. Eeuwenlang lag het graf aan een verlaten weg en werd het bezocht door Rachels afstamme­lingen. Voor ongewenst kinderloze Joodse vrouwen biedt Rachels graf troost. Tegelijkertijd is de plek ook een herinneringsteken aan de goddelijke belofte voor Rachels kinderen dat ze zullen terug­keren naar het Beloofde Land.

Dit is het zesde deel in een negendelige serie over –al dan niet authentieke– graven van personen uit de Bijbel. Volgende week woensdag deel 7.