Ook in Eindhoven voltrok zich hartje zomer een vliegtuigramp. Op maandag 15 juli 1996 stortte een Belgische Hercules C-130 neer op de Vliegbasis Eindhoven. Van de 41 inzittenden kwamen er 
34 om het leven. Aan boord van het toestel was het fanfarekorps van de Koninklijke Landmacht. Van der Burgts zusje Eveline maakte daar deel van uit.

Het nieuws over de ramp met de MH17 bepaalde Van der Burgt meteen bij het drama in 1996. „Ik was de afgelopen week bezig met mijn eigen verdriet en verlies en herken veel van de paniek, onmacht en het ongeloof dat de nabestaanden van de slachtoffers van de ramp in Oekraïne moeten voelen.”

Domme fouten

De inwoner van Bergen op Zoom ziet overeenkomsten tussen beide vliegrampen. „Neem het nutteloze bij beide drama’s. In Oekraïne is het toestel waarschijnlijk door een raket uit de lucht geschoten. In 1996 zijn bij de Herculesramp domme fouten gemaakt. Als op de Vliegbasis Eindhoven tijdig de vogels waren weggejaagd, had de ramp voorkomen kunnen worden. Die vogels zorgden voor het uitvallen van de motoren.”

Na de Herculesramp was er veel te doen over de rol van de luchtverkeersleider en de militaire brandweercommandant. De luchtverkeersleider vertelde de brandweercommandant na het neerstorten van het toestel niet hoeveel passagiers er in het toestel zaten. Hierdoor ging de brandweer ervan uit dat zich alleen vier bemanningsleden in het vliegtuig bevonden, waardoor men begon met blussen in plaats van reddingswerk. De rechtbank sprak de luchtverkeersleider en de brandweercommandant uiteindelijk vrij.

Ruud van der Burgt: „Ik wil niemand aan de schandpaal nagelen, niemand heeft de ramp gewild. Het vonnis van de rechter zal wel gebaseerd zijn op feiten, voorschriften en wettelijke regeltjes, maar ik vind het nog steeds onwerkelijk dat de brandweer pas twintig minuten na het sein brand meester het vliegtuig is ingegaan.”

Vuilniszakken

De beelden van onderzoekers die „rondsnuffelen” op de rampplek in Oekraïne bepalen de inwoner van Bergen op Zoom weer bij het werk van de mensen die in 1996 onderzoek deden bij de gecrashte Hercules. „Ik zie mannen in witte pakken en met blauwe vuilniszakken die op de Vliegbasis Eind­hoven in 1996 allerlei materiaal in die zakken stopten. Ik had het daar gigantisch moeilijk mee. In mijn beleving werden delen van mijn zusje in zo’n zak gestopt. De dinsdagochtend na de ramp gaf Defensie ons al mee dat we geen hoop moesten hebben dat Eveline nog zou leven. Ik voelde ongeloof en onmacht. Ik hield steeds hoop. Misschien was ze verkeerd geïdentificeerd of had ze helemaal niet in het vliegtuig gezeten en was ze met de auto gaan reizen. Op woensdag kregen we in een hangar gesloten kisten te zien. Maar ik wilde graag zekerheid, iets van een kledingstuk of een kettinkje van Eveline. Donderdag is toen iemand van Defensie naar het mortuarium gegaan. Die vroeg ons even later om mee te komen. Eveline was gelukkig niet zwaar verminkt. Ze was nog redelijk intact, al had ze wat huidbeschadigingen. Het was goed om haar te zien.”

Uitgerekend op de Vliegbasis Eindhoven, waar in 1996 de Hercules neerstortte, kwamen vorige week kisten met honderden slacht­offers van de vliegramp in Oekraïne aan. „Juist een Hercules C-130 was een van de toestellen die de lichamen van de slacht­offers van vlucht MH17 vervoerden. Het toestel vloog vorige week over het gedenk­monument ter nagedachtenis aan de Hercules­ramp. Ik moest wel even slikken. Het was een bizarre, rare gewaarwording. Heel herkenbaar was vorige week ook het militair ceremonieel, het blazen van het trompetsignaal. Dat gebeurde in 1996 ook.”

Vier slachtoffers van de vliegramp in Oekraïne woonden in of waren regelmatige bezoekers van Van der Burgts woonplaats Bergen op Zoom. Van der Burgt kent een van hen. „Het gaat om een voormalig buurmeisje, een vriendinnetje van mijn zus.”

Van der Burgt woonde zaterdag de herdenkingsdienst voor de vier bij in de Sint-Gertrudiskerk in Bergen op Zoom. In dezelfde kerk had in 1996 die uitvaartdienst voor zijn zus Eveline plaats.

„Toen en ook zaterdag was de kerk afgeladen vol. De muziek 
die zaterdag werd gespeeld, deed me weer denken aan Eveline. Het was zaterdag, ondanks alle triestheid, een mooie, waardige dienst. Ik heb er veel steun onder­vonden.”

Puzzel

Over de Herculesramp op de Vliegbasis Eindhoven in 1996 zijn tientallen rapporten verschenen, het onderzoek naar de toedracht van en de verantwoordelijken voor de ramp met vlucht MH17 van 17 juli zal vermoedelijk ingewikkeld zijn. Van der Burgt, die jarenlang secretaris was van de Stichting Herculesramp 1996: „Ik hoop dat iemand gaat zeggen dat hij verantwoordelijk is voor het neerhalen van het vliegtuig: Ik heb op de knop gedrukt. Voor de verwerking van de ramp maakt dat veel verschil. Duidelijkheid over de toedracht maakt het rouwproces makkelijker. Zelf wilde ik het naadje van de kous weten over de Herculesramp. Ik heb alle informatie die ik kon krijgen als een spons opgezogen en zo veel mogelijk puzzelstukjes verzameld.

Wel blijf ik met vragen zitten. Waarom heeft de luchtverkeersleiding in 1996 niet meteen met hulpverleners gecommuniceerd over het aantal passagiers dat aan boord was? Nee, de puzzel is niet helemaal compleet geworden. Voor mij zijn de scherpe kantjes er wel af. Ik heb de Herculesramp een plekje gegeven.

De nasleep van de ramp belemmert me niet meer in mijn dagelijks leven.”

Lees ook in Digibron:

Mist rond Herculesramp blijft (Reformatorisch Dagblad, 14-07-2011)

Herculesramp niet opnieuw onderzocht (Reformatorisch Dagblad, 08-10-2010)

Fouten en blunders bij Herculesramp (Reformatorisch Dagblad, 18-04-1997)

Verslagen en verdoofd: bange vrees werd werkelijkheid (Reformatorisch Dagblad, 16-07-1996)

Hercules stort neer, 32 doden (Reformatorisch Dagblad, 16-07-1996)