Hij vindt dat de minister de verkeerde beelden die hij nu heeft helpen bevestigen, moet rechtzetten. Het RD van 27 december berichtte over uitspraken van minister Donner van Justitie die gingen over het onverzoenlijke en onoverbrugbare van godsdienstige tegenstellingen. Het ging daarbij in het bijzonder over de tegenstelling tussen islam en christendom. In de politiek kunnen we daar niets mee. „Wie probeert zijn christelijke idealen door overheidsmacht te realiseren, loopt grote risico’s”, aldus de CDA-minister. „Theocratie of totalitair regime, het is meer van hetzelfde.”

Toen ik dit bericht las, heb ik mijn ogen uitgewreven. Dat had ik niet verwacht van deze christen-democratische minister, die ik hoogacht. Waarom noemt hij nu met name de christelijke idealen en niet de gevaarlijke idealen van de fundamentalistische moslims van deze tijd? zo vroeg ik me af. Waarom schiet hij zichzelf in de voet?

Niet blij

Het bericht bleek ontleend te zijn aan een interview met Donner in de Volkskrant van 24 december. Ik heb dat interview erop nagelezen en inderdaad, hij heeft deze uitspraken letterlijk zo gedaan. Als lid van een theocratisch georiënteerde politieke partij ben ik niet blij met de gelijkstelling van theocratie en totalitair regime. Ik besef dat de toekomst voor het gereformeerde volksdeel er niet rooskleurig uitziet. Als déze CDA-minister al tot dit soort uitspraken komt, wat staat ons dan nog te wachten van zijn coalitiegenoten van D66 en de VVD? In liberale kringen heeft men al moeite met christelijk onderwijs. Er is geen enkele reden te bedenken waarom ze die moeite dan ook niet zouden hebben met christelijke politiek.

Uit het interview zelf blijkt dat Donner ook nog andere uitspraken heeft gedaan. Hij stelt heel terecht dat het geloof, in de zin van levensovertuiging, voor iedereen de leidraad is in het politieke leven. „Iedereen handelt op basis van een aantal fundamentele uitgangspunten.” De interviewer van de Volkskrant is er dan als de kippen bij om ”geloof” te verbinden aan ”kerk” en vraagt vervolgens Donner of kerk en staat wel te scheiden zijn. Daarop antwoordt Donner, heel terecht, dat van een strikte scheiding geen sprake kan zijn. Maar dan komt de verrassende uitspraak van Donner „dat een overheid niet christelijk kan handelen”, met als argument: „want het is geen theocratie die we nastreven.”

Probleem

En dan zit ik met een probleem. De vraag voor mij is wat de christen-democratie dan wél nastreeft. Alleen de democratie? Wat stelt dan het christenzijn in de politiek nog voor? zo vraag ik me af. En wat is dan het verschil met de niet-christelijke partijen? Als ik in hetzelfde interview lees dat minister Donner, afgezien van het tijdsbeslag, zijn kerkelijk ambt als ouderling onverenigbaar acht met zijn huidige politieke ambt, dan blijkt dat hijzelf juist wél een strikte scheiding aanbrengt tussen kerk en staat, tussen geloof en politiek. Donner zegt: „Ik sta in de politiek op basis van een geloofsopvatting, maar ik wil dat geloof niet vertaald zien in beleid.” Volgens hem zou dat een houding zijn die tot vervolging (!) leidt. Als politicus „wil hij verantwoordelijk zijn voor mensen die totaal anders denken en die ook belasting betalen.” Opnieuw een voorbeeld van een strikte scheiding. Nu tussen houding en gedrag.

Uit de argumentatie die volgt, blijkt dat Donner daar niet echt mee uit de voeten kan. Hij stelt namelijk alles in het werk om houding en gedrag in overeenstemming te brengen. Anders gezegd: hij probeert zijn gedrag te rechtvaardigen. En dat doet hij volgens mij precies verkeerd om! Wat doet Donner? Hij gaat opnieuw zijn christelijke geloofsovertuiging verzwakken door die gelijk te stellen aan de „prachtige motieven van het (totalitaire) communisme”! Vervolgens toont hij aan waarom het met het communisme op niets is uitgelopen en concludeert: „Theocratie en totalitair regiem, het is meer van hetzelfde.”

Verantwoordelijkheid

Nu ga ik ervan uit dat Donner vanuit zijn gereformeerde achtergrond beter weet en het ook zó niet heeft bedoeld. Ik weet ook wel dat een interviewer die bij de Volkskrant werkt de zaken opschrijft vanuit zijn eigen referentiekader. Ook denk ik dat Donner zich in een interview met het RD anders zou hebben uitgelaten dan hij nu doet tegenover de hem vijandig gezinde Volkskrant. Ik denk verder dat ze bij de Volkskrant bewust geen oog willen hebben voor de fundamentele verschillen tussen theocratische en communistische idealen en al helemaal niet willen weten van het verschil tussen de moslimtheocratie en de Geneefse theocratie. Voor hen is dat één pot nat. Allemaal dictatuur! En als je dat uit de mond van een gereformeerde minister kunt opschrijven, heb je een punt om mee te scoren.

Maar deze verzachtende omstandigheden ontslaan minister Donner niet van zijn verantwoordelijkheid die hij heeft ten opzichte van andersdenkende en belastingbetalende orthodox-gereformeerden, om zijn woorden maar eens te gebruiken. De theocratische idealen die onder deze bevolkingsgroep al eeuwenlang leven mag hij, zeker vanuit zijn achtergrond, niet in een verkeerd daglicht helpen stellen. Ook niet tegenover de Volkskrant-lezer, die wat dat betreft helaas al helemaal gehersenspoeld is.

Het zou Donner hebben gesierd als hij weerstand had geboden aan het verkeerde beeld dat veel Nederlanders van gereformeerde christenen en hun opvattingen over kerk en politiek hebben. Van een CDA-minister van Justitie mag toch worden verwacht dat hij ook op dit gebied recht en gerechtigheid voorstaat en doet?

Ik zie uit naar een volgend interview met minister Donner over dit onderwerp en ik hoop dat hij daarin de verkeerde beelden die hij nu heeft helpen bevestigen, zal rechtzetten.

De auteur is lid van de Provinciale Staten van Zeeland voor de SGP.