Gordimer (1923-2014) bleef strijdvaardig
JOHANNESBURG. De zondagavond overleden Zuid-Afrikaanse schrijfster Nadine Gordimer gaf als weinig anderen literair vorm aan de politieke en culturele verwording van het apartheidsregime. Zij bleef ook na de afschaffing van de apartheid kritisch over de samenleving. Ze kreeg in 1991 de Nobelprijs voor literatuur.
Nadine Gordimer werd op 20 november 1923 in de mijnstad Sprins, bij Johannesburg, geboren. Haar ouders waren van Brits-Joodse en Litouws-Joodse afkomst. Wie het werk van Nadine Gordimer probeert te overzien, is verwonderd over haar productiviteit. Het aantal onderscheidingen dat haar over de hele wereld werd toegekend, is zeer groot.
De geschiedenis van Zuid-Afrika is incompleet zonder de aandacht voor de echo die het werk van Nadine Gordimer had.
Zij was een luis in de pels van de leidende partij tijdens het apartheidsregime, de Nasionale Party. Haar romans, zoals als het fraaie ”A Guest of Honour” (1970), en haar korte verhalen (”Something out there”, 1984) fungeerden buiten Zuid-Afrika als vergrootglas van de problemen van dat land. Het feit dat haar werk in vele landen buiten Zuid-Afrika bekend en gewaardeerd werd, beschermde Gordimer tegen al te strenge straffe maatregelen in het kader van de Zuid-Afrikaanse censuurwetten. Desondanks werd de indrukwekkende roman ”Burger’s Daughter” (1979) verboden, hoewel het boek na enkele maanden werd vrijgegeven.
Het waardevolle van Nadine Gordimers werk is dat zij bij haar oprechte politieke opstelling de echte problemen van een multiculturele en multireligieuze samenleving niet uit de weg ging. Misschien zijn de korte verhalen nog wel het beste literaire medium voor haar geweest om de lezer aan het denken te zetten zonder haar of hem een politieke keuze voor te kauwen.
Gordimers laatste roman, ”No time like the present” (2012), in het Nederlands verschenen als ”Een tijd als nooit tevoren”, gaat over het Zuid-Afrika van na 1990. In de roman wordt openlijk de strijd aangebonden met huidig president Zuma en zijn horigen.
