Experts: Status deskundigenrapporten in asielzaken moet helder zijn
DEN HAAG. De status van deskundigenrapporten over bekeringsverhalen van asielzoekers is onduidelijk. Daardoor gaat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) soms ten onrechte aan dergelijke documenten voorbij, zonder de inhoud ervan met duidelijke motieven te weerspreken.
Diverse deskundigen trokken daarover woensdag aan de bel in de Tweede Kamer.
Vreemdelingen die in Nederland een verblijfsvergunning aanvragen, voeren soms als motivatie aan dat zij zich bekeerd hebben tot het christendom en daardoor bij terugkeer naar het land van herkomst gevaar lopen. Diverse asieladvocaten klaagden in het verleden dat het de IND ontbrak aan voldoende expertise om de geloofwaardigheid van een bekeringsrelaas te kunnen toetsen. De dienst verzorgde daarop interne bijscholing.
Ook kunnen vreemdelingenadvocaten inmiddels een commissie van theologen met werkervaring in andere culturen of een team van godsdienstpsychologen raadplegen met het verzoek het bekeringsrelaas te beoordelen. Hun deskundigenrapport kan vervolgens in de procedure worden ingebracht.
Een belangrijke verbetering, oordeelden vreemdelingenadvocaat F. W. Verbaas en hoogleraar Europees asielrecht H. W. Battjes woensdag over de bijscholing en de komst van de commissies. Tegelijkertijd haalden beiden voorbeelden aan waarbij de IND het deskundigen rapport ongemotiveerd terzijde schoof, zonder dat de Raad van State –de hogerberoepsrechter in vreemdelingenzaken– ingreep. „De lijn lijkt te zijn dat het oordeel aan de IND is. Het betreft echter deskundigenbewijs dat eigenlijk goed kan worden weersproken met bijvoorbeeld met een tegenrapport”, aldus Verbaas.
Ook woordvoerder M. Visscher van stichting Gave onderschreef dat de werkwijze van de IND is verbeterd. Wel zou het volgens Gave goed zijn als de IND de complexiteit van het toetsen van een bekeringsverhaal nog beter onderkent. „Als een asielzoeker zegt in drie maanden tot verandering te zijn gekomen, is dat niet op voorhand ongeloofwaardig, al lijkt de IND dat soms wel te denken”, aldus Visscher woensdag.
Volgens ir. Rien van der Toorn, socioloog en betrokken bij het stichten van Nederlandse huisgemeenten voor Iraanse christenen, kent de IND een te zwaar gewicht toe aan het eerste gesprek met een asielzoeker over diens bekering. „De IND kan aanvullend antropologisch onderzoek doen, bijvoorbeeld in asielcentra. Als iemand in discussies constant Mohammed verdedigt, contrasteert dat met zijn bekeringsverhaal.”
Lees ook:
Raad en daad bij doop aan asielzoekers (Reformatorisch Dagblad, 04-04-2014)
Schaatsen op theologisch glad ijs – beoordeling asielzoekers (Reformatorisch Dagblad, 02-04-2014)
Stichting Gave adviseert kerken over doop asielzoekers (RD.nl, 02-04-2014)
