Die vragen stonden donderdag centraal tijdens het symposium ”Zichtbaar in zorg”, georganiseerd in Zwolle door de Gereformeerde Hogeschool en de Christelijke Hogeschool Ede. Tijdens de bijeenkomst werd een gelijk­namig boekje gepresenteerd, waarin werkers in de zorg een inkijkje geven in hoe zij geloof en werk combineren.

Prof. dr. Stefan Paas, hoogleraar kerkplanting en -vernieuwing aan de Vrije Universiteit (VU), legde onder meer aan de hand van 
1 Petrus uit hoe de Bijbel spreekt over het werken in een onchristelijke omgeving. „De apostel begint ermee om christenen aan te spreken als vreemdelingen die verstrooid wonen door de wereld.” Christenen zijn in een seculiere omgeving te gast en kunnen niet meer, zoals enkele decennia geleden, de situatie naar hun hand zetten, concludeerde Paas. „Anderen bepalen de ruimte die jij hebt om je geloof handen en voeten te geven. Mensen leven in een cultuur van zelfbepaling, van wieg tot graf.”

Creativiteit

Volgens Paas moeten veel christenen leren om te gaan met de veranderde samenleving. „De mooie kant van de secularisatie is dat je meer wordt aangesproken op je creativiteit en vertrouwen. Volgens Petrus moesten vrouwen die mee moesten doen aan iets dat ze vanwege hun geloofsovertuiging niet wilden, zachtmoedig en met vreze handelen. Ze konden anderen winnen met hun wandel.”

De consequentie is volgens Paas dat, geredeneerd vanuit het Nieuwe Testament, het niet de taak van christenen is „om de context te veranderen, het systeem om te keren of revolutie te creëren. Hou vast aan de waarheid, maar denk niet dat de ander jouw waarheid moet overnemen. Christenen in het Nieuwe Testament namen hun plaats in de samenleving in door goed te doen. Petrus zei: Het is een eer als je wordt geminacht om het goede dat je doet.”

Christen in de zorg hebben volgens Paas de verantwoordelijkheid om te zoeken naar oplossingen waaraan anderen niet denken. „Als je boven op culturele gewoontevorming, waarin abortus normaal is, een technocratische oplossing zet, krijgen abortus en euthanasie een heel sinistere bijsmaak. Je kunt er als christen op wijzen dat er ook andere scenario’s zijn. Voor jezelf moet je hier en daar een grens trekken omdat je niet overal aan wilt en kunt meewerken. Tegelijk moet je duidelijk maken dat je je niet wilt distantiëren van de zorg als geheel.”

Directeur Esmé Wiegman van de Nederlandse Patiënten Vereniging (NPV) stelde dat christenzorgverleners te maken krijgen met veranderende vragen van patiënten. Christenen kiezen enerzijds voor christelijke zorgaanbieders, maar anderzijds ook voor de goedkoopste zorgverzekering, die niet altijd christelijke hulpverlening vergoedt, concludeerde Wiegman. Dat heeft gevolgen voor het aanbod, stelde ze, omdat er wel genoeg ‘consumenten’ moeten zijn voor de christelijke zorgaanbieders.

Spirituele kant

Christenzorgverleners moeten, ongeacht of ze werken bij een christelijke instelling, aandacht hebben voor de spirituele kant van de mens, aldus Wiegman.

Heel veel mensen staan daarvoor open, als ze te maken krijgen met ziekte. „In de technologische ontwikkeling wordt ook geestelijke armoede ervaren. Medische ethiek blijft actueel. In het euthanasiedebat zijn er mensen in de samenleving die zich realiseren dat de huidige praktijk is doorgeschoten. Christenen kunnen een waardevolle bijdrage leveren aan het debat daarover.”