Coalitie ziet Eritrese asielkwestie liefst als Brussels vraagstuk
DEN HAAG. Het aantal asielzoekers uit Eritrea dat Nederland binnenkomt, stijgt onverwacht fors. Een nieuwe krachtproef voor de coalitie is daarmee een feit. Vijf vragen.
Wat is er aan de hand?
Veel Europese landen hebben al maandenlang te maken met een gestage toestroom van Eritrese asielzoekers die opeens kan pieken. Na piekinstromen van zeven- tot 900 asielzoekers in augustus, september en oktober in Italië, Zweden en Duitsland lijkt nu Nederland aan de beurt. In april dienden ruim duizend Eritreërs in ons land een asielaanvraag in.
Hoe taxeert de Kamer deze plotselinge instroom?
Met uitzondering van de PVV onderschrijven alle fracties dat de vlucht van Eritrese asielzoekers in de eerste plaats verband houdt met de grove mensenrechtenschendingen van het totalitaire, Eritrese regime. De laatste maanden zijn daarin echter geen merkbare verslechteringen opgetreden. Er moeten dus andere oorzaken zijn voor de Nederlandse piekinstroom. Een vraag die daarbij rijst, is hoe het kan dat zo veel Eritreërs die de Europese binnengrens van Nederland passeren niet al eerder bij de buitengrens van Italië, waar ze vermoedelijk Europa binnenkomen, zijn geïdentificeerd. Het vermoeden bestaat dat Italië de Eritreërs opzettelijk ongeregistreerd doorstuurt om niet langer verantwoordelijk te zijn voor het in behandeling nemen van hun asielaanvraag.
En wat denkt de PVV?
Volgens de PVV komen de Eritreërs naar Nederland vanwege „het verschrikkelijke kinderpardon”, dat VVD en PvdA hebben afgesproken. Nederland moet volgens de PVV uit de EU stappen om zo een eigen snoeihard asielbeleid te kunnen ontwikkelen, én zijn handtekening weghalen onder het VN vluchtelingenverdrag.
Welke benadering staat Teeven voor?
Teeven heeft aangekondigd de mobiele grenscontroles iets te intensiveren, voor zover de EU-regels dat niet verbieden. Verder wil hij ter ontmoediging zoveel mogelijk Eritreese asielaanvragen afdoen in de zogeheten verlengde procedure, waarbij het vluchtverhaal extra grondig wordt gecontroleerd. In de Kamer onderstreepte hij gisteren dat hij doorlopend over de kwestie overlegt met zijn Italiaanse ambtsgenoot. Teeven heeft Italië ook aangeboden te assisteren bij het identificeren van vluchtelingen aan de buitengrens. In feite is dat de kern van zijn strategie: Italië bilateraal én in Europees verband aanspreken op zijn verantwoordelijkheid.
Hoe lang steunt de Kamer hem daarin?
Als het aan Teeven en de coalitie ligt nog heel lang. Debatteren over de vraag met welke boodschap Nederland zijn staatssecretaris naar Europa wil sturen, is namelijk minder risicovol dan debatteren over de vraag wat het kabinet moet doen. Er is VVD en PvdA dan ook veel aan gelegen om de asielkwestie zolang mogelijk te framen als Europese kwestie, waar Teeven namens Nederland in Brussel druk mee bezig is, maar waar hij verder niet meteen iets aan kan doen.
Linkse fracties, zoals SP en GroenLinks, zullen wel blijven proberen om VVD en PvdA uit elkaar te spelen. Deze fracties vinden nog altijd dat Teeven zich meer moet inspannen voor Syrische vluchtelingen. Inzake de Eritrese kwestie vinden zij dat Nederland zich moet aansluiten bij initiatieven voor het beter kunnen spreiden van asielzoekers over heel Europa, zodat elke lidstaat voortaan een evenredig aandeel heeft in de opvang.
Mocht de zichtbaarheid van de Eritreërs in Nederland toenemen, bijvoorbeeld door de komst van tentenkampen, dan zullen deze fracties de druk op de PvdA verder opvoeren. Dat plaatst de partij van Samsom voor de zoveelste keer voor het dilemma: loyaal zijn aan de coalitiepartner of aan de morrende achterban.
