Kallas: Crisis Oekraïne voornaamste risicofactor voor economische herstel EU
BRUSSEL. „Oorlog is duur, dat is zeker”, zei Europees commissaris Siim Kallas maandag over de ontwikkelingen in Oekraïne. Die vormen de voornaamste risicofactor voor het economisch herstel in de EU, terwijl dat volgens de jongste prognose juist aan kracht kan winnen.
De EU-bestuurder uit Estland, die binnen het college van voorzitter Barroso de portefeuille Transport beheert, vervangt momenteel zijn Finse collega Olli Rehn. Hij gaat tijdelijk ook over Economische en Monetaire Zaken. Rehn doet als kandidaat mee aan de verkiezingen voor het Europees Parlement en maakt gebruik van het recht om verlof op te nemen om campagne te voeren.
Kallas heeft al sinds 2004 zitting in de Commissie en trad de afgelopen jaren op als een van de vicevoorzitters. Eerder was hij in eigen land onder andere president van de centrale bank, minister van Financiën en, gedurende ruim een jaar, premier.
Maandag presenteerde hij in Brussel de lenteprognose voor de Europese economie. Hij bracht een optimistische boodschap: „De vooruitzichten zijn gunstig. Het herstel heeft vaste grond onder de voeten gekregen. Ook in de zwakkere eurolanden gaat het steeds beter. De tekorten zijn afgenomen, de investeringen veren op en, belangrijker nog, de omvang van de werkloosheid begint zich te stabiliseren.”
Maar externe onzekerheden vormen een risico. Daarbij moeten we denken aan de afkoeling van de bedrijvigheid in China, de onrust in het Midden-Oosten, maar toch vooral aan de crisis in Oekraïne. Kallas vertelde dat de Commissie inmiddels diverse analyses heeft gemaakt van de invloed van de gebeurtenissen daar. In het slechtste scenario zorgen die voor een negatief effect op de economische groei in de EU. Daarbij zullen er volgens hem flinke verschillen zijn. Lidstaten die nauwe banden hebben met Rusland, zoals de Baltische regio, Finland en Cyprus, zijn het kwetsbaarst.
De commissaris benadrukte dat echter vooral Rusland zelf wordt getroffen. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) signaleerde vorige week dat de economie er al is weggegleden in een recessie. Buitenlandse investeerders halen uit voorzorg hun kapitaal terug, de waarde van de roebel daalt snel en dat noopt tot een flinke verhoging van de rente.
Kallas herinnerde eraan dat ongeveer de helft van de staatsinkomsten in Moskou afkomstig is van de verkoop van olie en gas. Mocht president Poetin onverhoopt besluiten de kraan naar het Westen dicht te draaien, dan schiet hij dus in eigen voet.
Voor het ontstaan van deflatie in de eurozone, een punt van zorg de laatste tijd, is Kallas niet bang. „Wij zien dat risico niet”, verklaarde hij. In de jongste ramingen gaat de Commissie voor de eurozone uit van een licht aantrekkende geldontwaarding, van 0,8 procent in 2014 naar 1,2 procent in 2015.
Op 2 juni publiceert de Commissie de rapporten over de situatie in elk van de EU-landen afzonderlijk, voorzien van aanbevelingen en eventueel waarschuwingen. Dan zal blijken hoe zij Frankrijk benadert. Het wordt een test voor het in de voorbije jaren aangescherpte toezicht op de overheidsfinanciën. In de prognose van maandag geven de rekenmeesters in Brussel aan dat Frankrijk in 2015 opnieuw niet voldoet aan de tekortnorm van maximaal 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp).
Op de vraag of de Europese grootmacht nogmaals uitstel krijgt om orde op zaken te stellen, antwoordde Kallas dat hij erop rekent dat de regering in Parijs zich houdt aan de verbintenis om volgend jaar onder die 3 procent uit te komen. Daaraan voegde hij toe: „Het is onze taak om de betrouwbaarheid van het eurosysteem zo groot mogelijk te houden. We willen een sterk en streng systeem en het onder controle houden van de begrotingstekorten is een van de elementen daarbij.”