Mensen een basisverzekering weigeren op grond van inkomen, ziektehistorie of leefstijl komt op dit moment niet voor. Maar door drempels op te werpen, kunnen verzekeraars de keuzevrijheid en de toegankelijk van de zorg voor verzekerden wel inperken.

Door bijvoorbeeld gezonde, hoogopgeleide burgers de mogelijkheid te bieden rechtstreeks een basisverzekering af te sluiten via de website en chronisch zieken pas van dienst te zijn nadat ze telefonisch formulieren hebben opgevraagd, kunnen verzekeraars dure verzekerden ontmoedigen. Verzekeraars kunnen hun basisverzekering ook bewust minder aantrekkelijk te maken door de aanvullende verzekering voor bepaalde categorieën patiënten extra duur te maken of hen daarvoor te weigeren. Formeel is dit toegestaan, maar Schippers moet daar wel alert op zijn, stelt de NZa.

Bij de komst van de basisverzekering in 2006 is afgesproken dat verzekeraars financieel worden gecompenseerd voor mensen met een zogenaamd ongunstig risicoprofiel. Dit systeem is nog altijd niet geperfectioneerd waardoor verzekeraars aantoonbaar toeleggen op het verzekeren van de ziektekosten van bijvoorbeeld ouderen of chronisch zieken. Om die reden maande ook de Tweede Kamer Schippers eerder deze maand om alert te zijn op sluipende vormen van risicoselectie in de basisverzekering.