In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en het ministerie van Onderwijs is onderzocht wat voor gevolgen deze maatregelen zouden hebben op studenten in het hbo en wetenschappelijk onderwijs. 6000 studenten hebben meegewerkt aan het onderzoek.

15 procent van de studenten zou niet meer gaan studeren als zowel de ov-kaart wordt afgeschaft en een leenstelsel wordt ingevoerd. Als alleen de ov-kaart wordt afgeschaft, verwacht een kwart van de respondenten eerder het ouderlijk huis te verlaten om op kamers te gaan wonen. Ook ongeveer 25 procent zou dichterbij het ouderlijk huis gaan studeren en 40 procent wil verhuizen naar de stad waar de studie aangeboden wordt.

De Landelijke Studentenvakbond LSVb vreest dat het afschaffen van de basisbeurs en ov-studentenkaart „desastreuze gevolgen” heeft voor de kenniseconomie. „Het onderzoek spreekt boekdelen. Het is onacceptabel als studenten afzien van een opleiding door de kabinetsplannen. Minister Bussemaker van Onderwijs moet haar voorstellen herzien”, aldus LSVb-voorzitter Jorien Janssen.

Een klein jaar geleden concludeerde ook het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) dat het studiegedrag gaat veranderen als het leenstelsel wordt ingevoerd. Toen bleek dat studenten bij het afschaffen van de basisbeurs zouden afzien van extra’s zoals een tweede master, een buitenlands studiejaar of extra stages. Volgens het bureau leidt het leenstelsel tot een zekere „verschraling” in de studie. Ook stelt het SCP dat een op de vijf mbo’ers twijfelt over een vervolgstap naar het hbo, als dat betekent dat ze moeten lenen.